Bu yazımda sizlere bilgisayar oyunlarından ve teknik olaylardan, kaç tane zar veya kitap gerektiğinde değil olayın sosyal, merak edilen kısmından bahsedeceğim.
FRP (Fantasy Role Play) Nasıl Oynanır?
FRP’nin geçmişteki tarihi bakıldığında son zamanlarda patladığı kadar yeni bir olay değildir. Bu yüzden FRP’yi herkes oynayabilir. Herkes derken tabii biraz da ayırım yapmak söz konusu olacak. Şöyle izah edeyim ben Anadolu Üniversitesinde FRP külubunu açmaya çalışırken, danışman hocam bunu oyunu 50 yaşındaki insan veya okuldaki hademe oynuyabilir mi diye sormuştu. Biz de haliyle klüp açılsın diye, tabii ki oynar sadece biraz ilgili olsun yeter demiştik. Olay aslında gayet açık, eğer ilgin yoksa, yeni ve ilginç dünyalara, yaratıklara, olaylara garip ve din/dünya dışı bakmıyorsan işin içine girersin ki bunu sadece FRP için söylemiyorum.
FRP masaüstü şöyle oynanır; bir adet boş ev bulunur, ertesi günün sabahına önemli işler bırakılmaz, kitaplarını, oyun arkadşlarını ve bir çok yiyecek, içecekle evde toplanılır. DM (Dungeon Master, oyunun senaryosunu yöneten kişi) hazırlıklarını yaparken, oyuncular (Player) da kendi karakterlerine hazırlanırlar.
Oyunun türüne göre herşey hazırdır, gerekiyorsa zarlar, kuruyemiş, içecek (alkolsüz tavsiye olunur, çünkü aklın saatlerce uyanık kalmasi lazım ki, sağlıklı bir oyun olsun), kıyafet ve oyuncular. Her zaman duyulan, bahsi geçen fantasik dünyanın kapısını açmış, artık o dünyanın yaşayan bir karakteri olmuşsunuzdur.
İşin komik yanı, eğer oyun dışı bir insan odaya girerse göreceği manzara şu olacaktır; 5-6 tane eleman evin salonunda oturmuş, fındık fıstık yiyip yerde zarlarla oynayıp ellerinde kitaplar ve kağıtlarla oturup muhabbet ediyormuş gibi gözükmektedir. Onlar ne yaptığınızı gerçekten bilmedikleri için etrafta savaşan Orc’lar, arkadaşının az önce bir goblin’e attığı magic missile’ı ve diğer elemanin bir two-handed sword’la Troll’u ikiye biçtiğini göremeyecektir.
Oyunun asıl özelliği RP olmasidir. Yani Role Play ki türkçesi rol yapmadir. Oyunun başında belirlediğiniz karakterin zeka seviyesi düşükse, siz de o derece aptalı oynamalısınız oyunda. Zekası düşük ama çok güçlü, birinin eli sıktığınızda onu fark etmeden kırabilecek bir güç. Mesela yanınızdaki hırsızın deneyimi fazla olamadığı için kapının kilidini açamıyor ama siz bir omuz darbesiyle kapıyı yere indirebiliyorsunuz. Tabii bu çok gürültü çıkarmanız ve muhafızların ilgisini çekmenize neden olacaktır ki kaledeki verilen alarm sizi çok güç durumda bırakabilir. Burda güçlü karakterin zeki hırsızla yaptığı muhabbeti birebir oyanamak zorundasınız. Hırsız kapıyı denedi, beceremedi, ben kapıyı kırdım girdim içeri şeklinde kısa kısa açıklamalarla geçmez asla RP oyunları.
Eğer ilk oyunlarınızsa ve DM de size kıl olmuyorsa muhafızlar bu gürültüyü duymayabilir. Oyun sırasında DM’le iyi geçinmeke yarar var, bu onun dünyasi, isterse sizi vezir de eder, rezil de.
Bir oyun en az 6 saatten aşağı değildir. Genelde akşam 6 gibi toplanılır. Saat 8 gibi hazırlıklar tamamlanıp ara molalar, yemek ziyafetleri, oyun sonrası tartışmalarla sabah 4 – 5 gibi biter. Fark ettiğiniz üzere biraz zaman alıyor ama sonuçta hanginiz bilgisayar başında bir oyuna kitlenip bundan aşağı bir vakitte bilgisayarın başından kalktınız ki.
Detaylı FRP haberleri için FRPNET adresini de ziyaret etmenizi öneririm.
FRP Dünyasında Neler Yapabilirsiniz?
FRP sadece orta dünyada (Middle Earth) de geçmez. Çok kapsamlıdır. İstediğiniz her dünyada oynabilirsiniz. İstersen çıkarsın uzaya X-Wing kullanıp Tie Fighter’larla savaşırsın, istersen Vampir olup kan emersin ya da o vampiri avlayan vampir avcısı olursun. Aklıma gelen birkaç sistem sayayım sizlere, Star Trek, Star Wars, Dragonlance, Forgotten Realms, Ravenloft, Dark Sun, Planescape, Cyper Punk… bunlarin hepsi kendi içinde çok çeşitli dallara ayrılırlar. Bunlara hiç girmeyeceğim şu an için. Ama bir de öyle bir oyun olur ki bir yerde birleşip bunların hepsinden 1 oyun içersinde oynuyabilirsiniz. Tabii bunun komik yönleri de olur. Mesela bir fighter’ın elindeki en baba kılıcın bir Strom Trooper’ın lazer silahından çıkan ışınla erimesi gibi veya Yoda’nin goblinleri Güç’le (Force) çıldırtıp onu güçlü bir büyücü sanıp ondan tabana kuvvet kaçmalarını görmek. Cyber Punk’da bir hacker olup elinde kılıcı sallaya sallaya gelen barbara korku dolu gözlerle bakması.. Bunları çoğaltabiliriz, o yüzden sistemleri çok karıştırmayıp kendi içlerinde senaryolar yazıp eğlenmeye bakın.
Oyunlar sadece evde olmayabilir. Çıkıp geniş bir parkta hatta şehirin içinde oynayabilirsiniz. “Live” denilen gerçek harita üzerinde sınırları çizili gerçek alanlarda vampir avcılığı veya Treasure Hunt (Hazine Avı) oyunları oynayabilirsiniz. Tabii üzerinizdeki 1855 yılı kostümüyle insanların sokakta size garip gözlerle bakmasi veya kırmızı cüppenizle sokakta polis’in yanında geçmeniz an meselesi. Bunları göze alıp her türlü soruya karşı hazırlıklı olmakta yarar var. Mümkünse bu oyunu gerekli mercilere haber verip sizi gereksiz rahatsızlıklarla uğraştırmamalarını sağlamak lazım. Sonrasında komiserin önünde siz insanları böyle giyip korkutuyorsunuz, nasıl bir tarikatsınız siz şeklinde iftiralar kurban olabilirsiniz.
Bu gibi Live sessionları bir organizasyon çerçevesinde gerçekleştirmekte yarar var. Bunun en güzel örnekleri her sene çoğu üniversitelerin gerçekleştirdiği FRP CONVENSION’larıdır. Yapılan CON’larda üniversitelerin BKFT (Bilim Kurgu ve Fantazi Topluluğu)’lari düzenlemektedir. Bir festival şeklinde olur. 3 gün boyunca günde 16 saat FRP oynanır, yeni insanlarla tanışılınır, diğer okulların kulüpleri toplanıp fikir paylaşımı yapılır.
FRP İçin Kaynak Nereden Bulunur?
FRP kitaplarının basımcısı ve dağıtıcısı olan TSR, Dark Sun serisini çıkartınca, bu seriden kar edemiyip batmıştır. TSR uzun zaman kapalı kaldıktan sonra son Tolkien Efsanesi yeni yeni başlarken Hasbro Interactive (oyuncak firması) satın almıştır. Daha sonrasında Wizards Of The Coast, TSR’ın, yani FRP yayınlarının haklarını satın almıştır.
Son bilgileri www.wizards.com‘dan temin edebilirsiniz. Bu sitede görebileceğiniz gibi FRP aslinda çok pahalı bir uğraştır. Türkiye’de Dragonlance’ın kitaplarının çeviri ve yayın hakkı Arkabahçe Yayıncılıktan, Ankira Kitapevine geçmiştir
www.ankira.com. Web sitesi çok kapsamlı olamadığı için FRP’yi daha kapsamlı, minyatürlerinden, kitaplarına, kural kitaplarından stickerlarına kadar
www.gerekliseyler.com.tr dan bulabilirsiniz.
Herkese bu olay için orjinal kitap tavsiye ederiz. Ama yok ben sadece incelemek istiyorum derseniz Kazaa’dan da “2E, 3E, d20, AdnD” gibi keyword’lerle PDF dökümanı şeklinde çok kaliteli kaynaklar elde edebilirsiniz. Ayrıca Wizards Of The Coast kendi sitesinden eski Dark Sun, Forgotten Realms (FR) gibi serilerin 2nd Edition kitaplarını PDF olarak serbest dağıtmaktadır. Burda dediğim 2nd Edition ikinci el gibi bir kanı uyandırmasın kimsede, Ad&d (Advanced Dungeons & Dragons) eski ve en yaygin oyun kurallarının sisteminin adıdır. Şu an için yeni çıkardıkları (3 sene oldu çıkalı) 3rd Edition (3E d20) kitaplarını satmaya çalıştıkları için eskileri dağıtıyorlar.
FRP’nin Filmlerle Olan İlşikisi?
Bir çok insan Lords Of The Rings’i (LOTR) seyredip çok güzel olduğu söyledi. Açıkçası ben öyle düşünmüyorum. Kitaptan film yapmak, hele ki bir çok insanın gözdesi olan bir serinin filmi çok zor bir uğraş. Çünkü kitaptaki yazıları, kelimeleri herkes kafasında ayrı yorumluyor. Arada derede beni çok heyecanladıran, olayın kilit noktası dediğim sahnenin filmde olmaması beni hayal kırıklığını düşürür. 300-400 sayfalık dolu dolu bir kitabın filmi bence 3 saat değil en aşağı 6 saat olmalıdır. Ehh tabii 6 saatlik filmi kim seyreder sinemada onu bilemem.
Dragonlance’ın filmi bir türlü başlanmadı, aslında LOTR’ın başına gelen olayın o çok sevdiğim Dragonlance’ın başına gelmesinden korkuyorum. Aslında şu an için Türkiye’de bir grup amatör insan bu serinin filmini yapma yolundalar. Bana sorarsanız ben hikayenin yazarı olan Margaret Weis veya Tracy Hickman’ın yerinde olsam dava açarım. Bu insanların neler yaptığı bilmek belki de onlara yardım etmek isterseniz, onlara
www.trailerproject.net adresinden ulaşabilirsiniz.
Zindanlar ve Ejderhalar (Dungeons & Dragons) filmini hiçbir şeyden sayamıyoruz. Aslında bir başlangıçtı, o da çok amatör sayılırlar. Eğer bunu da merak ediyorsanız Türkçe dublajlı olarak
www.ideefixe.com adresinden DVD’sini çok ucuz bir fiyata edinebilirsiniz.
FRP’nin Bilgisayar Oyunlarıyla Olan İlşikisi?
Oyunlara gelince en başarılı, masaüstündeki kurallara en yakın RPG Black Isle Studios’un çıkardığı serinin ilki olan Baldur’s Gate’dir. Zaten BG’den sonra Black Isle’ın
(www.blackisle.com) tüm oyunları çok sağlam oyunlardır. Bunlardan BG, BG II, Fallout, Fallout II, Fallout Tactics, Planescape Torment, Ice Wind Dale ve gelecek yeni oyunu LionHeart’ı sayabilirim. BlackIsle’ın yanı sıra Sierra’nın dağıtımcılığını yaptığı Arcanum da mekaniğin büyüye verdiği savaş içersindeki güzel bir senteziyle Tanrıların arasındaki savaşta dünyayı kurtarma görevini üstleniyorsunuz.
Zaten şöyle genel bir şekilde bakıldığında RPG oyunların o dünyanın kaderi hep sizin elinizde olur. Ufak tefek biri değilsinizdir hiçbir zaman, bazen öyleymiş gibi davranırlar ama sizin çok önemli görevleriniz vardır.
Black Isle’ın çıkardığı çoğu oyun izometrik bakışlı oyunlardır. Tüm partiyi ve düşmanları yukardan görebilirsiniz. Ama Never Winter Nights bunu dışında kalıp 3. sahış şeklinde görülüyor. Oyunun beklenenden çok düşük bir başarı olduğu için hepimiz çok üzüldük.
Eskilere dönüp baktığımızda Eye Of The Beholder serisini kimler hatırlar. FRP’den bihaber olan insanlar bile duymuştur nerdeyse. Bu seri aslinda ilk FPS’nin çıkış noktasi sayılabilir. Eskilerden Amiga’da 1 double density büyüklüğündeki FLT firmasının çıkarttığı “Dungeon Master” oyununa ne demeli. Herhalde hiç başından kalkmadan en az 3 aylık gameplay süresi olan başka bir FRP oyunu olduğu sanmıyorum. DM I’den sonra 10 sene sonra çıkan DM II maalesef DM I’in başarısını yakalıyamadı. Hatta birçok insanın duyduğunu bile sanmıyorum.
Tabii eski oyunlarin içinde yazımın bu kısmına kadar savunduğum şeyden çok uzaktaydı, tabi ki o da Role Play. Role Play içermeyen FRP sadece Hack’n’Slash olarak geçer literatürde. Siz siz olun eğer gerçekten masaüstü FRP oynamak istiyorsanız Hack’n’Slash’den uzak durun. Oyunu bu duruma getiren DM’lerden de uzak durun, kara listeye alın.
FRP’ye Nasıl Başlanır?
Umarım yazıyı buraya kadar okumuşsunuzdur. Aslında hepsini okuduysanız aşağı yukarı nerden başlıyacağınızı biliyorsunuz. Ama ben yine de bi tekrar edeyim.
Bu iş öncelikle dünyaların tanınmasıyla başlanılır. Onun için bol bol kitap okuyun. Hiç şaka yapmıyorum bu konuda, kulaktan dolma bilgilerle bu işi yapamazsınız.
Size öncelikle Dragonlance Chronicles serisini öneririm, ama okumadıysanız ondan önce J.R.R. Tolkien’ın Hobbit’ini okuyun. Aslen bu dünyalar birbirine benzer ama Tolkien ve Dragonlance yazarları kendi çaplarında değişiklikler yapmıştır. Kitapların seri sıralarını karıştırmadan okuyun. Emin değilseniz büyük kitapçılarda yetkiliye sorun veya aslında en yetkili kişi İstanbul’da Nişantaşında Milli Reasürans Çarşı’sındaki Gerekli Şeyler’den bulabilirsiniz. Dragonlance için detaylı bilgi almak için daha önce verdiğim adreslerin yanı sıra
www.dragonlance.com‘dan da takip edebilirsiniz.
Kelimelerin ve terimlerin çoğunu orjinal halleriyle kullanmayı hep tercih edin, Türkçeye çevirmeye kalkmayın, küçük bir örnekle izah edeyim: spell ve magic Türkçe’de Büyü anlamına gelirken normalde çok farklı şeyler veya wizard, spellcaster, priest, monk bunlar da büyücü olarak geçiyor ama siz yapmayın.
Gerekli Şeylere giderseniz yeni başlamak istediğini söylerseniz ve onlar da size bunun için yeni çıkarılmış olan “Yeni Başlayanlar için; Zindanlar ve Ejderhalar” setini satmaya çalışırlarsa almayın, onun aynısının orjinalini isteyin. Ordan öğreneceğiniz şeyler aklınızı karıştıracağı gibi, konuyla ilgili insanların muhabbetlerin de birşey anlayamazsınız.
Bol FRP’li günler