Bir dönemin, özellikle 80’ler ve 90’ların en popüler filmlerinin başında dövüş filmleri geliyordu desek yanlış olmaz. Özellikle Jackhie Chan filmleri, benim ve abimin de o dönem en fazla izlediğimiz filmlerin başında geliyordu. Her film sonrası, birbirimizin üzerinde filmlerden gördüğümüz hareketleri denemek, Jackie Chan’in dövüş stillerinin taklidini yapmak, bizim için vazgeçilmez bir oyun haline gelmişti. Yıllar sonra, evdeki, sokaktaki oyun alanını dijital ortamlara, konsollara, bilgisayarlara taşıdık. Yıllar içinde, uzak doğu filmlerindeki, o kendine has havayı hissedebileceğim, bizim yeşilçam filmlerimize benzer şekilde, iyinin iyi, kötünün ise çok kötü olduğu, keskin karakterleri olan, dövüş sanatlarının felsefesini yansıtan bir oyun oynama isteğiyle dolup taşmıştım. İşte bu isteği tam anlamıyla karşılayan oyun, Shenmue 1&2 olmuştu.
Orijinal Shenmue oyunlarının ilki, 1999 yılında, serinin devam oyunu Shenmue 2 ise 2001 yılında Sega Dreamcast için yayınlanmıştı. Bir dönemin, hatta oldukça uzun bir dönemin en yüksek bütçeli oyunları olan Shenmue oyunları, yıllar sonra yeniden canlandırıldı. Shenmue 1&2, bir paket halinde PC ve konsollar için 21 Ağustos tarihinde yayınlandı. Peki, oyun dünyasının mihenk taşlarından, daha sonra çıkış yapan pek çok oyuna ilham olmuş, günümüzde devam eden pek çok oyun serisini oynanış mekanikleri konusunda etkilemiş olan Shenmue serisinin, elden geçirilmiş versiyonları, oyunculara ne vaat ediyor? Neredeyse 20 yaşındaki Shenmue serisi, çağa ayak uydurmayı başarabiliyor mu?
Shenmue 1&2 İnceleme
Yu Suzuki’nin yarattığı Shenmue efsanesinin üçüncü halkası Shenmue 3, geliştirilmeye devam ediyor. Shenmue 3, 2019 Ağustos ayında çıkacak. Sega, seriye uzak oyuncuları Shenmue serisiyle tanıştırmak için Dreamcast’e özel olarak çıkan Shenmue 1&2’nin elden geçirilmiş sürümlerini yayınladı. Peki, Shenmue 1&2, yeni nesil oyuncuları yakalayabilir mi, yoksa sadece nostalji severlere hitap edecek bir oyun olarak mı karşımıza çıkıyor.
Öncelikle Shenmue 1&2’nin hikayesinden bahsederek konuya girelim. Shenmue 1&2’de Jujitsu sanatıyla haşır neşir olan delikanlı ve mütevazi karakterimiz Ryo Hazuki’yi kontrol ediyoruz. Yamanose, Yokosuka Japonya’da mütevazi bir hayat süren Ryo’nun hayatı, babasının Çin mafyası tarafından öldürülmesi sonucunda bambaşka bir rotaya girecektir. Babasını katleden ve gizemli dragon aynasını gasp eden Lan Di’yi bulmak, babasının intikamını alıp, çalınan aynayı geri getirmek Ryo Hazuki’nin hayattaki tek amacı olacaktır. Ha, bir de geçimini sağlayabilmek için biraz da paraya ihtiyacı vardır tabi.
Shenmue için, sandbox aksiyon ve macera oyunu tanımlaması yapabiliriz. Shenmue 1’de 80’lerin Japonya’sında, Shenmue 2’de ise Hong Kong’ta insanlarla, çevredeki esnafla etkileşime girerek, Ryo’nun babasını katleden Lan Di’nin izini sürüyoruz. Gece gündüz döngüsünün olduğu, zaman geçirmek için pek çok farklı aktivitenin de yer aldığı şehir haritasında, buluşmalara zamanında gitmek için saat planlaması yapmak, esnafa adres sormak, para biriktirmek, arada sırada yolumuzu kesen çetelerle sokak dövüşleri yapmak ve şehirde yer alan farklı aktivitelerde oyalanmak (antreman yapmak, bilek güreşi yapmak, kumar makinelerinde şans denemek, atari salonunda takılmak gibi) oyunun ana mekanikleri.
Shenmue 1, harita büyüklüğü, yapılabilecek etkinlikler bazında kısıtlı olsa da. Serinin ikinci oyunu Shenmue 2’de, Japonya’dan Hong Kong’a göçen Ryo’yu, daha büyük bir şehir ve daha geniş aktivite yelpazesi bekliyor. Shenmue 2’nin haritası, Shenmue 1’in Yokosuke haritasına göre 5 kat daha büyük. İlk oyunda yer almayan ve oldukça can sıkan zamanı ileri alma mekaniği, ikinci oyunla birlikte karşımıza çıkıyor ve işimizi oldukça kolaylaştırıyor. Zira ilk oyunda, zamanı ileri alamadığınız için, boş boş randevu saatini beklemek inanılmaz can sıkıyordu.
İkinci oyunda biraz daha toparlanmış olsa da, Ryo’nun kontrolleri sizi oldukça zorlayabilir. Grafikler konusunda çok kötü görünmeyen Shenmue 1&2, ne yazık ki kontroller ve kamera açıları konusunda yaşını belli ediyor. Shenmue 1&2’nin kontrolleri dönemine göre fena olmasa da, günümüz için çok hantal kalıyor. Elden geçirme sırasında da, kontrollere hiç dokunulmamış diyebiliriz. Yürüme, koşma, sağa sola dönüşlerdeki animasyonlar, oldukça rahatsız edebiliyor.
Adeta bir dövüş oyunu kadar ayrıntılı olan Shenmue’nun şahsına münhasır dövüş mekaniği, aradan geçen zamana yenilmiş gibi durmuyor. Sadece kamera açısı burada işleri zorlaştıran kısım. Bunun dışında, birilerinin ağzını burnunu kırmak Hala oldukça eğlenceli. Shenmue serisinin hikayesi, genel hatlarıyla oldukça basit. Ölen bir baba, kayıp bir ayna ve intikam ateşiyle yanıp tutuşan bir ana karakter. Olaylar zamanla bir intikam hikayesinden daha derin bir hale bürünse de, Shenmue serisini ilginç kılan şeylerden biri de, her iki oyunun da dönemi için çok fazla yenilik barındırmasıydı: Yaşayan bir sandbox dünya, ayrıntılı iç mekan tasarımları, her biri birbirinden farklı yüz modellemelerine ve sese sahip oyuncu dışı karakterler ve Shenmue serisine has dövüş mekaniği ile ekranda beliren tuşlara zamanında basma dinamakleri, ilk kez oyun dünyasında denenen şeylerdi.
Yaratılan 80’lerin sonu Japonya atmosferi ve ayrıntılar, şu an bize “ee ne var ki bunda” dedirtse de, zamanı için sıra dışıydı. Örneğin; evde bulunan bütün dolapları açıp bakabilmek, ihtiyacımız olan para için bir işe girip çalışmak, dövüş tekniklerini geliştirmek için idman yapmak, bir kişiyi aramak için insanlardan yardım istemek, dükkanlara girip çıkmak, birinin adresini bulmak için telefon rehberinden adres aramak, atari salonuna gidip tüm parayı jetona gömerek, Sega oyunları oynamak… Bu ve bunun gibi onlarca ayrıntı, Ryo’nun ilgi çekici gibi durmayan hikayesini, daha derin ve anlamlı kılarken, 80’lerin Japonya’sında yaşıyormuşsunuz gibi hissetmenize, karakterle özdeşleşmemize sebep oluyor.
İkinci oyunla birlikte genişleyen oyun alanı, birbirinden farklı onlarca bölge arasında gidip gelmek. Shenmue 1’deki kısıtlı oyun alanı hissini yenmenizi sağlıyor. Tüm bunların ötesinde Shenmue serisi, hikaye anlatım şekliyle öne çıkan bir yapım. Shenmue 1&2’nin hikayesi gerçekten merak ettiriyor. Sürükleyici bir dizi, film gibi, acaba yarın ne olacak? diye uykuya yatıyorsunuz. Hem oyunu oynayan siz, hem de ana karakterimiz Ryo… Adeta bir sonraki güne merak ve heyecanla uyanıyorsunuz. Ara sahnelerde kullanılan kamera açıları, iyi yazılmış diyaloglar, derin karakterler ve merak ettiren hikayesi, Shenmue 1&2’yi film gibi oyunlar kategorisine sokuyor. Yani, Quantic Dream oyunlarıyla popüler hale gelen oyun şekli. Ancak Shenmue 1&2, ekrana çıkan tuşlarla zamanında basma mekaniği ile ve film gibi işlenen hikayesi ile Quantic Dream oyunlarına ilham olsa da, Shenmue 1&2’de çok daha fazla kontrolün sizde olduğunu hissediyorsunuz. Derin dövüş sistemi ve yaşayan şehir atmosferi dünyaya ve karaktere bağlanmanızı sağlarken, bu ne be, film mi izliyoruz oyun mu oynuyoruz diye söylenmenizin de önüne geçiyor.
Başta sorduğumuz soruya geri dönelim. Shenmue 1&2, baştan yaratılmış, gerçekten iyi bir elden geçirmeye tabi tutulmuş mu? Yeni nesle ayak uydurabilmiş mi? Ne yazık ki cevap hayır. Shenmue 1&2 için, Remastered’dan çok, orijinal oyunların HD sürümü demek doğru olur. Yani tek değişen şey, kaplamalar ve çözünürlük desteği. Kaldı ki Shenmue‘nin grafikleri hala iyi görünüyor. En azından 20 yıllık bir oyun gibi durmuyor. Animasyonlarda, oynanış mekaniklerinde hiçbir değişiklik yok. Ne yazık ki, artık çağ dışı kalmış kontrollere alışmak, kamera açısıyla başa çıkmak, her oyuncunun yapabileceği bir şey değil. Ancak 20 yıl önce çıkmış bir oyunu, sadece kontrolleri kötü olduğu için eleştirmek büyük haksızlık olur. Bu sadece bir durum. Shenmue, mükemmel hikaye anlatımıyla, ayrıntılı dünyasıyla, araştırma, iz sürme dinamikleriyle ve hala oldukça iyi çalışan dövüş mekanikleriyle benzersiz bir yapım.
Shenmue 1&2, oynanış mekaniklerinden çok hikayeye önem veren, nostalji sever, film gibi oyun seven oyuncular için kaçırılmaması gereken; grafiğe önem veren, yeni nesil oyunlardaki animasyon rahatlığına ve kontrol şemasına alışkın, hikaye derinliğinden çok aksiyona ve eğlenceye önem veren oyuncular için ise, uzak durulması gereken bir yapım olarak karşımıza çıkıyor.
Bir not: seslendirme konusunda oldukça iyi bir iş çıkartan Shenmue 1&2’yi kesinlikle Japonya seslendirme seçeneği ile oynamanızı tavsiye ediyorum Oyunun İngilizce seslendirmesinde aynı kalitenin olduğunu söyleyemem.
