Video oyunlarında zorbalık var mı? Bunun cevabını bulabilmek için bir anket gerçekleştirdik. Sonuçları paylaşmadan önce oyun sektörü hakkında bilinmesi gereken bazı verileri sunacağım. Ancak öncesinde ankete katılıp, değerli düşüncelerini bizler ile paylaşan tüm dostlarımıza teşekkür ediyoruz.
Video Oyunlarında Zorbalık var mı?
Oyunlar hepimizin keyifli zaman geçirdiği bir numaralı eğlence kaynağımız. Dünyada 3 milyardan fazla insan birçok farklı platformda oyunlarla vakit geçiriyor. Bunların kimisi AAA yapımlar olduğu gibi kimileri de daha casual game dediğimiz sıradan oyunlar oluyor. Özellikle mobil platformların gelişmesi ile sıradan oyunlar da daha çok yaygınlaşıyor.
Tüm bu gelişmeler beraberinde de farklı sosyalleşmeyi getirdi. İnsanlar bu eğlenceli dünyaya girdiklerinde kendilerine yeni arkadaşlar edinmeye de başladılar. Bu ortamlar çoğu zaman keyif verse de kimi zaman oldukça tatsız sorunlara da yol açabiliyor. Bunlar içinde ırkçılıktan tacize varıncaya kadar geniş bir skala bulunuyor.
Oyunculuğun artması ile platformlarda da her türden, farklı kültür ve yaş seviyelerinden insanlar bir araya gelmeye başladı. Hal böyle olunca ortaya çıkan karmaşaları da doğurdu.
Bu sorunların sebebini ve insanların deneyimlerini anlayabilmek için bir anket gerçekleştirdik. Dokuz sorudan oluşan bu anketimize 200 kadar oyunsever katılım gösterdi ve deneyimlerini bizler ile paylaştı. Hazırsanız anketimizin soruları, gelen cevapları ve bundan çıkartacağımız sonuçları paylaşmaya başlıyorum.
Oyunlarda nefret söylemi yayıldığına inanıyor musunuz?
Anketimizde açık ara “Kesinlikle Katılıyorum” ve “Katılıyorum” seçenekleri işaretlendi. Ankete katılan oyuncuların %75’i oyunlardan nefret söyleminin yayıldığına inanıyorlar.
Grafikte de açık bir şekilde görüldüğü üzere, katılımcıların deneyimlerini baz alan bu çalışmada platformlarda sosyalleşmenin sonucunda insanlar video oyunlarında zorbalığın olduğunu deneyimlemişler.
Irkçılık, oyuncuların karşılaştığı en büyük sorun
Nefret söyleminin en çok görüldüğü alan ise ırkçılık verisi ortaya çıkıyor. Ancak burada dikkat çeken ana husus “Zihinsel yetersizlik” seçeneğinde de kullanılan oyların oldukça yüksek olması. Elbette herkesin zeka düzeyini aynı seviyede değerlendirmek mümkün değildir. Ancak buradan oyuncuların empati kurabilme yeteneğinin de pek yüksek olmadığını düşünebiliriz.
Burada diğer maddelerin de aldığı oylar pek küçümsenecek gibi değil.
Oyuncular hangi sorunları daha çok yaşıyorlar?
Oyun sırasında karşılaşılan en büyük söylemin açık ara küfürleşme olduğunu zaten tahmin ediyorduk. Ancak veriler ile de kesinleştirdik. Oyuncular beğenmedikleri ya da istemedikleri bir durum karşısında hemen karşısındakine hakaretler yağdırabiliyor ya da nefret dolu sözler sarf edebiliyor. Ya da kendisi kadar iyi olmadığı kişi aşağılama derecesine kadar işi ilerleyebiliyor. Irkçı yaklaşımlar çok fazla görülmese de olmadığı anlamına gelmiyor.
Ayrıca ankette oyunculara sadece karşlaştıkları zorbalığı sormadık. Aynı zamanda kendilerinin de bu tarz söylemlerde bulunup bulunmadığını da öğrenmek istedik. %29’luk bir kitlenin zorbalığa maruz kalsa da benzer durumları diğer oyunculara karşı gerçekleştirdiğini de öğrendik. Buradan oyuncuların kana kan yaklaşımını da görebiliyoruz.
Zorbalığın etkileri
Anketimize katılanlara karşılaştıkları bu sorunlardan nasıl etkilendiklerini de sorduk. Bir çoğu sorun yaşamadığını düşünürken duygusal sorunlar yaşayanların da azımsanamayacak kadar yüksek olduğunu görebiliyoruz. Kişisel olarka sorun yaşamadım diye seçim yapanların da mutlaka bir noktada etkilendiğini düşünüyorum. Ayrıca daha hassas olduğuna inandığımız kişilerde de uyku sorunu yaratıp sosyal hayatını da etkilediğini görebiliyoruz. Değeri %3 de olsa bir kısım oyuncuda da fiziksel sorunlara sebep açmış. Bunları, karşılaştıkları söylemler karşısında kendisine ya da çevresine zarar verenler olarak düşünebiliriz.
Aksiyon ve MOBA oyuncuları en toksik kitle
eSpor ve rekabetçi oyunların yaygınlaşması ile aksiyon ve MOBA türündeki yapımlar daha çok ön plana çıkmaya başladı. Call of Duty, Counter Strike ve League of Legends gibi çevrimiçi yapımlar ile fazlaca haşır neşir olanların stres seviyesinin daha yüksek olduğunu da görüyoruz. Bu da direkt sanal ortamda geçen bu türlere etkiyen faktörlerden biri oluyor. Kimi zaman karşılaşılan bu nefret söylemleri oyuncuları küstürse de eninde sonunda keyif aldığına inandığı yapıma geri döndüğünü de çok zaman gördük.
Ancak kitlesi diğerleri kadar çok olmasa da spor ve strateji oyunlarında bu değerlerin düşük olduğunu da fark ediyoruz.
Platformlar bir etken mi?
PC oyuncularının aşırı derecede toksik olduğunu çok net olarak aşağıdaki grafikten görebiliyoruz. Ancak bunun en büyük sebebi PC’de kullanılan klavyenin oyuncuların nefretini kusabilmesini kolaylaştırdığını da söyleyebiliriz. Konsollarda chat ekranı olsa da oyuncuların pek tercih etmediği ortada. Yine de konsollar içinde en çok zorbalık PlayStation 5 konsolunda gerçekleştiğini görüyoruz.
Ülkemizde Nintendo’nun çok etkin ve yapımlarının çok tercih ediliyor olmaması sebebi ile ankete katılanlar arasında Nintendo için bir oy gelmedi.
Zorbalık nasıl bir sonuç doğuruyor?
Aslında en önemli konu bu. Eğlenmek için oynadığımız video oyunlarında karşılaşabileceğimiz nefret söylemleri, karşılaştığımız sorunun bizi ne kadar etkilediğine bağlı olarak, tüm oyun deneyimimizi etkileyebiliyor. Kimi zaman oyundan soğurken kimi zaman özel hayatımıza dahi taşıyabiliyoruz. Bunun zamanında tedavi edilmemesi ya da önlem alınamaması ilerleyen dönemlerde ciddi sıkıntılar da yaratabilir. Örneğin sosyalleşmek için sadece oyunlardan faydalanan birinin tamamen anti sosyal olması ya da doğrusunun bu olduğuna inanan küçük bir çocuğun ilerleyen dönemlerde yaşam tarzını zorbalık olarak tercih etmesi gibi.
Küçük arkadaşlarımızın bu durumlar ile karşılaşmaması için ailelerin bilinçli olup, onun deneyimlemelerini iyi gözlemesi gerekiyor. Gerektiğinde mutlaka profesyonel yardıma da başvurulmalı.
Video oyunlarında zorbalığa karşı ne yapıyoruz?
Bizi en çok etkileyen konulardan biri de oldu. Birçok oyuncu karşıdaki kişi ile ilişkisini keserken hiç azımsanamayacak bir kitle de (%29) hiçbir şey yapmadığını söylüyor. %22’lik kitle aynı şekilde karşılık verirken sadece %1’lik bir kitle kanuni yollara başvuruda bulunmuş. Bu konuda çok da bilinçli olmadığımız ortada.
Siber zorbalıklara karşı, özellikle çocuk ve gençlerimizi korumak için istekli birçok kanun görevlisi de bulunuyor. Bu durumlarda alabileceğiniz aksiyonları öğrenmek için Siber Zorbalık Nedir? içeriğimize de göz atabilirsiniz.
Sonuç
Toplamlarda bu tarz davranışlara yer yoktur. Ancak oyunlardaki kişiliklerimiz bizden daha farklı olması bu tarz davranışların da önünü açıyor. Oyunların zararlı olduğu anlamı da gelmesin. Oyunlar aynı zamanda kişisel gelişim, el-göz koordinasyonu, bakış açısında farklılıklar yaratmak ve bunlar gibi birçok alanda fayda sağladığı da ispatlanmıştır. Ancak eğlencenin dozunu kaçırmadan ve dozunu kaçıranlar ile fazla bir arada olmadan hayatımıza devam etmek de bizim elimizde. Bu konuda karşımızdakini engellemek yerine, onu bu davranıştan uzaklaştırmaya yönelik adımlar atmak en doğrusu olacak ve her daim yaşadığımız problemleri de ailemiz ile paylaşmamız hepimizi daha çok koruyacaktır.
WASD ile sağlıcakla kalın…
Ana manşet görseli kaynağı: Image by pikisuperstar on Freepik
