Façade, alışılagelmiş macera oyunlarındaki dallanma ve hikâye akışının
aksine, gerçek zamanlı olarak oyuncunun hareketlerine, tepkilerine ve
diyaloglarına göre hikâye akışının değiştiği, yapay zekâ tabanlı bir macera
oyunu. Oyunumuz, multidisipliner olarak birçok yapay zekâ teknolojisini
içerisinde barındırmakta.
Evet, kulağa çok hoş geliyor değil mi? Bu şekilde bir macera oyunu oynamak
oldukça heyecan verici ama hemen ümitlenmeyin. Çünkü Façade, profesyonel bir
oyun şirketi tarafından değil, akademisyenler tarafından beş yıllık bir süreçte
yapılmış bir oyun. Şimdilik bu tarz oyunlara atalık yapacak teknolojinin
denendiği küçük bir prototipten ileriye maalesef gidemiyor ancak kullanılan
teknolojinin profesyonel oyun yapımcılarının elinde şekillendiği hayal
edildiğinde ise insanın tüyleri diken diken oluyor.
Yapımcılar, oyuncuların doğal karakterlerle yine doğal bir konu ile dinamik bir
oyun oynamasını sağlamayı amaçladıklarını söylüyorlar. Yapımcılara göre
günümüzde oyuncular hareketlerine anında ve daha önceden belli olan tepkiler
aldıkları oyunları oynamaktalar. Bu düşünceden hareket eden yapımcılar,
oyunculara artık interaktif bir şekilde, an ve an oyunun gidişatının
değişebileceği bir oyun tattırmayı amaçlamışlar. Daha önce oyuncunun
diyaloglardan ya da karşılaştığı durumlardan oyununu hikâye akışının
değişebileceği bazı oyunları oynadık ancak Façade bunlardan oldukça farklı. Oyun
içerisinde karşımıza hiçbir zaman oyunun gidişatını değiştirecek seçenekler
gelmiyor. Tam anlamıyla gerçek hayatta olduğu gibi anlık hareketlerimizle ve
diyaloglarımızla oyunun akışını değiştirebiliyoruz.
Gelelim oyunumuzun konusuna, oyunumuz çok derin bir konuya sahip değil.
Yapımcılar zaten sihirli nesnelerle uğraşacağınız, dünyayı ya da bir prensesi
kurtaracağınız, canavarlarla savaşacağınız bir konuyu seçmek istememişler. Bunun
yerine oyunun amacına uygun, daha insancıl, duygusal bir konu seçmeyi tercih
etmişler. Oyuna öncelikle birçok erkek ve bayan karakter içerisinden seçim
yaptıktan sonra, telesekreter mesajımızı dinleyerek başlıyoruz. Sonrasında, uzun
süredir arkadaşlarımız olan Grace ve Trip çiftinin evinin kapısının önünde
başlıyoruz. Çiftimiz otuzlu yaşlarda ve mutlu bir evliliğe sahip. Kapıyı çalıp,
o geceyi çiftimizle beraber geçirmeye başladığımızda ise olan oluyor ve Grace ve
Trip birbirine giriyor. Ne olduğunu anlamadan bizde kendimizi olayın daha
doğrusu yaşanmak üzere olan bir dramanın içerisinde buluyoruz. Bundan sonrası
artık size kalıyor. Çünkü oyunun gidişatı, karakterlerimizin geleceği, oyun
esnasında gerçek zamanlı olarak belirleniyor. Grace ve Trip’in gerek
birbirleriyle gerek bizimle yaptıkları diyalogları, oyun boyunca yüz ifadeleri
ve vücut hareketleri yapay zekâ tarafından yönetiliyor.
Oyun boyunca karakterle tamamıyla interaktif bir iletişimimiz var. Klasik macera
oyunlarında olduğu gibi daha önce hazırlanmış diyaloglardan seçim yapmak yerine
karakterlerle doğrudan istediğimiz metinleri yazarak konuşabiliyoruz. Bu durumda
diyalogların İngilizce olduğunu ve oyunun ciddi bir İngilizce bilgisi
gereksinimine ihtiyaç duyduğunu söylememe sanırım gerek yoktur. Türe katılan
yenilikler bununla bitmiyor. Oyuna eklenen yeni bir “text parser” teknolojisi
ile eski text macera oyunlarında sıklıkla karşılaştığımız, diyaloglarda karşı
taraftan “ne söylediğini anlamadım” cevabını neredeyse hiç almıyoruz.Yapımcıların söylediklerine göre Façade’in yapımında üç önemli araştırma
aşamasından geçilmiş. Birincisi, davranışlara göre değişen hiyerarşik, tiyatro
benzeri bir hikâye akışının oluşturulması. İkincisi, oyuncunun an ve an
etkileşimlerine göre gerçek zamanlı olarak hikâye akışını değiştirecek olan bir
yapay zekâ yaratmak. Üçüncüsü ise bütün bunlarla bir arada oyuncuyu memnun
edebilecek bir hikâye yazmak.
Bu araştırmalar ile beraber oyunda dört temel teknoloji kullanılmış. Bunlar:
· ABL(A Behaviour Language) adı verilen; duygu, kişilik içeren karakterlerin
yaratılmasında kullanılan, Carnegie Mellon üniversitesinde geliştirilmiş bir
programlama dili
· Diyalogların bilgisayar tarafından anlaşılmasını ve yorumlanmasını sağlayan
Sandia Ulusal Laboratuarlarında geliştirilmiş bir yönetim/kural dili.
· Diyalogları yöneten ve oyuncunun diyaloglarına en iyi cevap vermeyi sağlayan
bir framework.
· Grafik ve özellikle yüz ifadelerinin yaratıldığı, C++’da yazılmış bir
animasyon motoru
Arayüze bakacak olursak, Myst benzeri yani “first person” oldukça basit bir
arayüzle karşılaşıyoruz. İmlecimiz, oyun içerisinde kullanılacak herhangi bir
nesnenin üzerine geldiğinde şekil değiştiriyor. Aynı şekilde oyundaki
karakterler üzerinde kullandığımızda ise onları kucaklamamız, öpmemiz ya da
sırtlarını sıvazlamamız mümkün.
Oyunun grafikleri, günümüz oyunları ile karşılaştırıldığında çok basit ve kötü
kalıyor ancak akademisyenler tarafından farklı bir amaçla yapılmış olan bu
oyundan zaten grafik kalitesi beklemek pek doğru olmaz. Çevre ve karakterler
eski deyimle “vektör” grafiklere sahipler. Seslendirmeler oyun içerisinde
oldukça önemli olduğu yeterince kaliteliler.
Gelelim oyunumuzun kötü yönlerine. Her şeyden önce oyuna başladığınızda maalesef
hikâye hakkında hiçbir şey bilmiyorsunuz. Oyunun başına kısa bir video konularak
karakterlerden özellikle geçmişlerinden bahsedilebilirdi. Bu şekilde oyuncu Trip
ve Grace’in evine gittiğinde evde olabilecekler hakkında az da olsa bilgi sahibi
olabilirdi.
Oyunun en büyük eksisi maalesef çok fazla bug içeriyor olması. Çoğu zaman Trip
ve Grace, sizin ne dediğinizi anlamıyorlar ve bunu belirtmek yerine suratınıza
anlamsız anlamsız bakmaya devam ediyorlar. Onların cevap vermesini beklemek
oldukça uzun sürebiliyor, tabii ki sizi anladılarsa. Bunlarla beraber, eğer oyun
içerisinde bahsettiğim bug’lara fazla rastlamazsanız oyun oldukça kısa sürüyor.
Hatta daha kapının önünde çifte söyleyeceğiniz kötü sözlerle kapının suratınıza
kapanmasına yol açabiliyorsunuz.
Façade, Michael Mateas and Andrew Stern adlarında sadece iki kişi tarafından
geliştirilmiş bir oyun. www.interactivestory.net/ adresinden oyunu
torrent olarak bedava indirebilirsiniz. Bir çok oyuncuyu, oyun olarak tatmin
edeceğini sanmıyorum ancak macera oyun türünün gelecekte nasıl olacağına ışık
tutan bu basit prototip oyunu türün sevenleri mutlaka oynamalı diye düşünüyorum.
Çünkü bu oyunda kullanılan teknolojilerin adını gelecekte çok duyacağız…
