Bu makalemizde bir dönem oyun dünyasının en büyüğü olan Sierra Entertainment firmasının hikayesini sizlere anlatacağız. Half-Life serisi bildiğiniz gibi oyun dünyasının en önemli ve sevilen serilerinden biri olarak gösteriyor. FPS türüne yeni kapılar açan serinin ilk oyunu Sierra firması tarafından dağıtılmıştı. Peki ama kütüphanesinde Half-Life dışında yüzlerce oyunu barındıran Sierra nasıl battı?
Sierra firmasının kuruluşu
Sierra için herşey 1979 yılında başladı. O dönem IBM firmasında bir programcı olarak çalışan Ken Williams sadece 25 yaşındaydı. Karısı Roberta ise Apple II bilgisayarlda oldukça popüler olan Text Adventure oyunları ile zaman geçiriyordu. Text Adventure oyunları sadece diyaloglar ile ilerleyen ve bir senaryo üzerine kurulu olan bir oyun türüydü. Bu türü görsel olarak da zenginleştirme fikri Williams çiftini On-Line System kuruluşuna götürdü. Şirket 1982 yılına gelindiğinde ise Sierra On-Line ismini almıştı.
O dönem Apple II için çıkardıkları Mystery House, Wizard and the Princess ve Crossfire gibi oyunlar ile kısa sürede yükselişe geçen bir firma oldular. Örneğin irmanın ilk oyunu Mystery House sadece 3 ayda geliştirilmişti. Bu oyun aynı zamanda grafikleri olan ilk macera oyunudur. Çok kısa bir sürede 15.000 adet satarak büyük bir çıkış yaptı. Firmanın bu dönem çıkardıı tüm bu oyunlar aslında Text Adventure türüne sadece monokrom görsellik ekliyordu. Öyle ki oyunlara baktığımızda ekranda da görmüş olduğunuz gibi sadece çizimlerden oluştuğunu görüyoruz. 1983 yılına gelindiğinde Sierra için herşey yolunda gidiyordu ve firma 12.5 milyon dolarlık satış yapmayı başarmıştı. Bu çıkış sonrasında Sierra artık dünyanın en büyük 12. yazılım geliştirme firmasıydı.
Commodore 64 ve 80’li yıllar
Commodore çıkışı her ne kadar bilgisayar oyunlarına negatif oranda etki etse de 80’li yıllarda Sierra’nın yükselişi bu duraklama dönemi sonrası devam etti. Bu yükselişin en büyük pay sahipleri King’s Quest, Space Quest ve zampara bir adamın maceralarını anlatan Leisure Suit Larry olmuştu. Öyle ki Leisure Suit Larry in the Land of the Lounge Lizards, 1987 yılının en iyi macera oyunu bile seçilmişti.
Sierra’yı bu kadar başarılı kılan ana etken aslında ilkleri yapmasının yanı sıra o dönem yelpazesini de geniş tutmasından kaynaklanıyordu. Yani King’s Quest‘e baktığımızda fantastik bir macera sunmuştu oyunculara. Larry ise daha önce deneyim edilmeyen bir maceraya sahipti. O dönem Jim Walls isimli emekli bir otoban polisi ile arkadaş olan Ken Williams, onun deneyimlerinden yola çıkarak Police Quest serisini bile hayata geçirmişti.
King’s Quest V ile Sierra, 90’lı yıllara da hızlı bir giriş yaptı. Bu oyun firmanın beş yıl boyunca en çok satan oyunu olmayı başarmıştı. Toplamda 500.000’den fazla satmış ve birçok ödülü de beraberinde getirmişti.
1991 yılında online tabanlı The ImagiNation Network, Dr.Brain ve Gabriel Knight serisi ile bu büyüme devam etti. Sierra artık mevcut kabuğuna sığmıyordu. Yine oyunlar üzerine çalışan Broderbund firması ile birleşiminden sonra artık yeni bir bina ihtiyacı doğmuştu. Bunun sonucunda firmanın merkezi Washington’a taşındı. Kaliforniya’da bulunan eski merkez ise firmanın oyun geliştirme stüdyolarından biri olarak devam etti. Bu stüdyo adını daha sonra Sierra Yosemite olarak değiştirecekti.
Phantasmagoria başarısı ve CUC dönemi
1995 yılına gelindiğinde 80 milyon doları aşan satış ile Sierra artık oyun sektörünün lider markası olmuştu. Bu dönem Japonya’da eğlenceli yazılımlar geliştirmek üzere firma Pioneer ile ortaklığa bile gitti. Hani hepimizin şu müzik sistemlerinden aşina olduğu Pioneer firmasından bahsediyorum. Yine 95 yılında firmanın en büyük projesi olan Phantasmagoria piyasaya çıktı. Oyunun almış olduğu yorumlar karışık olsa da 1 milyon satış rakamını geride bırakmıştı bile.
1996 yılı Sierra için oldukça önemli. Bu yıl birçok alanda faliyet gösteren CUC International firması ile görüşmelere başlandı. Tam rakam açıklanmasa da CUC, 1.5 milyar doları Sierra’yı satın almak için gözden çıkarmıştı. Yapılan görüşmeler sonucunda Sierra satıldı. Fakat Ken Williams satışı gerçekleştirirken kendisinin başkan yardımcısı olmasını ve Sierra CEO’su olarak görevine devam edeceğini şart koşmuştu. Ayrıca Williams yine Sierra’nın geliştirme süreçlerinde ilk söz sahibi olacaktı.
Satın alma evresinden 2 ay sonra CUC bir karar aldı ve Eylül 1996’da CUC Software firmasını kurdu. Bob Davidson’ın CEO görevi üstlendiği bu firmanın ana görevi bu konuda işlevgören alt firmaların bir arada toplanmasıydı. Bu firmalar arasında Sierra dışında Davidson, Knowledge Adventure ve Gryphon Software dışında hepimizin yakından tanıdığı Blizzard da bulunuyordu. Buradan CUC firmasının zamanında ne kadar stratejik atılımlar gerçekleştirdiğini de görebiliyoruz.
Half-Life Dönemi
Tarihler Kasım 1996’yı gösterdiğinde ise oyun sektörünün mihenk taşlarından biri olacak Half-Life için görüşmeler başlamıştı. Valve kurucuları ile bir araya gelen Ken Williams, Half Life yayın hakları konusunda yapılacak anlaşmanın ilk adımlarını atmıştı. Yine aynı yılın sonunda CUC, HFS Incorporated ile güçlerini birleştirdi. İki şirket bunun sonucunda Cendant Corporation‘ı kurdu. Artık Sierra, 100’den fazla ülkede faliyet gösteren ve toplamda 40.000’den fazla çalışanı olan bir gruba bağlanmıştı.
Mayıs 1997’de Half-Life, ilk kez E3 fuarında boy gösterdi. Oynanış dinamikleri dışında animasyon ve yapay zeka konusunda da önemli atılımlar gerçekleştiren oyun 1998 yılında piyasaya çıktı. Half Life bildiğiniz gibi büyük bir başarıyı da beraberinde getirmişti. Yani dile kolay, aradan geçen 22 yıla rağmen hala adından söz ettiren ve gelmiş geçmiş en iyi oyunlardan biri olarak gösterilen bir oyundan bahsediyoruz.
Half-Life çıktığında ise Sierra’da bazı sallantılar meydana gelmeye başlamıştı. Oyunun çıkışından bir yıl önce Bob Davidson görevinden istifa etti ve yerini Chris Mcload’a bıraktı. Çok daha öncesinde ise Ken Williams iplerin kopacağını hissetmeye başlamıştı. Satın alma sonrası uzun bir süre Sierra’ya liderlik etmek için yazılım bölümünde kalsa da alınan bazı kararlar onu hayal kırıklığına itti. Firma Larry başta olmak üzere Sierra’nın bazı önemli IP’lerini küçümsemeye başlamıştı. Nitekim Kasım 1998’de yani tam da ilk Half Life oyununun piyasaya çıktığı ay, Ken Williams, CUC’deki görevinden ayrıldı.
1998 yılında CUC’de patlak veren dolandırıcılığın açığa çıkması işin adeta tuzu biberi olmuştu. Patlak veren kriz sonrasında Cendant bilgisayar eğlence birimlerini satma kararı aldı ve Sierra’nın da bağlı olduğu birin Kasım 98’de Paris merkezli Havas S.A firmasına satıldı.
Yeniden yapılanma süreci ve işten çıkarmalar
Yaşanan bu değişim ve yeni satın alımlar aslında Sierra için tehlike çanlarının çaldığını da gösteriyordu. Şubat 1999’a gelindiğinde Sierra yeniden yapılanma kararı aldığını duyurdu. Sierra’nın ilk ortaya çıktığı Yosemite’de dahil olmak üzere şirkete bağlı olan geliştirme stüdyoları kapatıldı, önemli projeler iptal edildi. Daha önce alınan stüdyolar tekrar satıldı ve toplamda 250’den fazla çalışanın iş akdine son verildi.
Sonrasında Relic ile Homeworld gibi oyunlara imza atılsa da Sierra bu virajı hiçbir zaman sağlam dönemedi. Firmanın deneyimli isimleri Codemasters başta olmak üzere farklı firmaların çatısı altında yollarına devam ettiler. Dahası yapılanma sürecinde 100’den fazla kişi daha işten çıkarıldı. Bu denli büyük kan kaybından sonra Sierra için oyun yapmak artık iyice zorlaşmıştı. Firma 1999 yılı itibari ile bağımsız stüdyoların dağıtımcısı olarak görev almaya başladı.
2000’li yıllar ve çöküş dönemi
2000’li yıllara gelindiğinde yapılan anlaşmalar sonrasında Havas, Vivendi Universal olarak adlandırıldı. Bu süreçler firmadaki kan kaybını önleyemedi ve Sierra’nın da bağlı olduğu bu oluşumdan daha fazla işten çıkarma haberleri gelmeye başladı. Şirketin adı değişti, yeni Larry oyunları geliştirildi. Sonrasında Nascar, Homeworld 2 gibi oyunlarla ufak çaplı başarılar elde edilse de Sierra için parlak günler artık çok geride kalmıştı.
Sonuçta 2000’li yıllar Sierra için ordan oraya sürüklenmekle geçti diyebiliriz. Yapılan el değiştirmeleri, ufak çaplı oyunlar derken Activision‘ın Vivendi’yi satın alması ile tabuta son çivi de çakılmış oldu. Vivendi ve Sierra tarafından yapılan birçok oyun diğer geliştirici stüdyolara kaydırıldı. Tüm bu çöküş döneminin ardından 2008 yılında Sierra’ya tamamen veda ettik. Activion her ne kadar 2014 yılında firmayı yeniden ayağa kaldırmaya çalışsa da bunda başarılı olamadı.
Gördüğünüz gibi bir dönemin lideri olan Sierra Entertainment firmasının çöküşü de yükselişi kadar sert olmuş. Bu kadar başarılı bir firmanın iflasa doğru sürüklenmesi ve tamamen ortadan kaybolması gerçekten de akıl alır gibi değil. Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz? Lütfen yorumlarınızı paylaşın.
