Modifikasyon kelimesi kullanıldığı her alanda aynı anlamı taşır. Bir şeyi modifiye ettiğinizde, isteğinize bağlı olarak kimi özelliklerini değiştirir ve yeni özellikler eklersiniz değil mi? Oyunlarda da modifikasyonun amacı budur. Oyunlara yeni özellikler eklemek, var olan özelliklerini değiştirmek yada bambaşka bir oyun olacak şekilde düzenlemek… Peki insanlar neden bir oyunda değişiklik istiyorlar ve bunu nasıl yapıyorlar? İşte bu yazıda modifikasyon ve haritalar (map’ler) ile ilgili tüm sorularınıza yanıt alacaksınız.
Oyunlar için modifikasyonu tanımlamamız gerekirse; modifikasyon, oyuna yeni bir şekil vermek için hazırlanan bir tür pakettir. Bu paketi oyunun üzerine kurduğunuzda, oyunun kimi yerleri hatta tamamı değişebilir. Örneğin Half-Life’a yapılan bazı modifikasyonlar oyunu tamamıyla değiştirecek kadar detaylıdır. Bilim kurgu türü bir FPS’yi 2. Dünya Savaşı’na çevirebilen veya FPS türü bir oyunu araba yarışına dönüştürebilen onlarca modifikasyon var. Bazı modifikasyonlar ise oyunun tamamı yerine bazı bölümlerini değiştirir. Mesela sadece silahları değiştiren mod.lar bu kategoriye girer. Hatta bazı mod. lar ise sırf oyundaki bug’ları düzeltmek için yapılır. Kısaca modifikasyonların bir çok çeşidinin olduğunu söyleyebiliriz.
Modifikasyonların tarihi ilk oyunlara kadar uzanmaktadır. Zamanında tetris’e bile değişik oynanış biçimleri katan modifikasyonlar yapıldığını biliyor muydunuz? Gerçi o zamanlar modifikasyon yapımı günümüzdeki gibi değildi (bu konuya daha sonra gireceğim), bu yüzden oyun, yeni bir oyunmuş gibi bağımsız olarak hazırlanırdı ama olsun. Modifikasyon ve map’lerin neredeyse hepsi oyuncular tarafından yapılır. Bu yüzden hiçbir yasallık taşımaz ve yine bu yüzden modifikasyonlara para vermeyiz J . Oyunu yapan firmanın da kendi kendine modifikasyon yaptığı olur ancak bu daha çok satışları canlandırma amaçlı olduğundan kaideye girmez.
Gelelim map’lere. Map’in türkçesi haritadır ve oyunlarda da bu haliyle kullanılır. Haritalar yanlızca multiplayer (Internet üzerinden oynanan) oyun ve modifikasyonlara yapılır. Evet, haritalar oyunların dışında modifikasyonlara da yapılabilir. Haritların tek amacı multiplayer oyunlarda insanların birbirlerine karşı yarışabileceği yeni mekanlar yaratmaktır. Multiplayer oyunların dışında bir single player oyuna da bölüm şeklinde harita yapmanız mümkündür ancak bu her zaman böyle değildir. Bazı oyunlarda single player bölümü hazırlayabilmek için yalnızca harita bilgisi yetersiz kalır.
“Peki tüm bu mod. ve haritalar nasıl yapılıyor?” sorusuna önce harita yapımı ile yanıt verelim. Oyunlara harita yapmak hiçte zor değildir. Çünkü çoğu yapımcı firma, oyunuyla beraber ona harita yapabileceğimiz bir program da verir (yanında hartia işleme programı verilmeyen oyunlara da oyun severler tarafından bir program mutlaka çıkarılır). Hatta bu program kimi zaman oyun yapımcılarının bölüm hazırlamak için kullandığı program olduğundan eksiksiz birer harita hazırlamanız işten bile değildir. Harita yapımında bir tek programa bağlı kalmak zorunda değilsinizdir. Yaratacağınız bölümde kendi kaplamalarınızı (texture) kullanmak istiyorsanız bir de grafik işleme programı ile elinizdeki resmi oyuna uygun bir hale çevirmelisiniz (örneğin photoshop ile bu iş kolaylıkla halledilebilir). Sakın moralinizi bozmayın, kendi kaplamalarınızı hazırlamak vs. harita yapımında zorunlu değildir. Oyundaki kaplamaları vs. kullanarak da çok güzel haritalar hazırlamanız mümkündür. Harita yapımı, modifikasyon yapımının temellerinden birini oluşturur. Yani harita yapmayı bilmediğiniz takdirde modifikasyon yapmanız epey zorlaşır.
Modifikasyon yapımı ise harita yapımı gibi tek programla bitecek bir iş değildir. Modifikasyonunuzla oyunda yapacağınız değişikliklere göre bir takım uygulamaları bilmeniz gerekir. Bunlar;
– Harita yapımı : Daha öncede söylediğim gibi bu modifikasyonların temelini oluşturur) . Harita yapım bilgisi modifikasyon için zorunlu değildir ancak kendine özgü haritaları olmayan bir modifikasyonun ömrü o kadar uzun değildir.
– Grafik tasarım/3B modelleme : Modifikasyonunuzda yeni silahlar, oyuncular vs. olmasını istiyorsanız bu ikisi şart. Ayrıca bu iki dalda ne kadar uzman olursanız modifikasyonunuzun görsel güzelliği o kadar iyi olur. Grafik tasarımı bilmeniz oyunun menülerini de değiştirmenize imkan tanır.
– Temel Programlama : Kimi oyunlara modifikasyon hazırlayabilmek için az da olsa programlama dillerinden bazılarını bilmeniz gerekir ( C , C++ , C# yada VBasic gibi) .
– Ses işleme : Modifikasyonunuzun güzel olması için sadece grafikler yeterli olmaz. Modifikasyonunuzun sesleri ne kadar gerçekçi ve güzel olursa, oynaması da o kadar zevkli olur. Çünkü insanlar silahı ateşlediklerini tok ve tatmin edici bir ses duymak isterler . Silah seslerinin dışında telsiz mesajları, konuşmalar, diğer ses efektleri ve arka plan müziğinin de iyi olması, modifikasyon için artı puandır. Tüm bunları bulmak yetersizdir çünkü oyunlar kullanamadıkları formattaki sesleri çalamazlar. Bu yüzden ses işlemek için kullanılan programları bilmek ve ses dosyalarını oyuna uyarlamayı bilmek şarttır.
– Oyun mekanikleri : Sağlam bir modifikasyon için kullanacağınız oyunun mekaniklerini de bilmeniz gerekir. Oyun mekaniklerinden kastım oyunun trigger (tetik anlamına gelen bu kavram oyun içinde önceden planlanmış olayları hazırlamanıza yardımcı olur) sistemi, varsa kendi scripting dili ve bunun gibi oyuna has şeylerdir. Hatta en basitinden modifikasyon için hazırlandığınız dosyaların oyunda nerelere kopyalanacağını bilmek şarttır.
Bir modifikasyon yapabilmek için yukarıdakilerin tümünü bilmeniz gerekmez. Zaten bir insanın tüm bunları öğrenmesi çok zordur. Bu sebeple modifikasyon yapmak isteyenler, kendilerine yardımcı olabilecek kişilerle beraber çalışırlar. Modifikasyon yapmak için toplanan bir grupta herkes farklı bir dalda çalışır.” Birisi haritaları hazırlarken diğeri modellemeyi yapar” gibi. Tüm bunlar hazırlanıp bir araya toplanınca modifikasyon tamamlanmış olur.
Peki her oyuna modifikasyon yada harita yapılabilir mi? Bu sorunun teknik olarak cevabı evettir ancak koşullar her zaman el vermediğinden kimi oyunlara modifikasyon ve harita yapılamaz. Bazı oyunlar modifikasyon yapımına çok elverişlidir (örneğin Half-Life ve Battlefield 1942). Hatta bu oyunları baştan sona değiştirmek mümkündür. Bazı oyunlar ise bu işler için yaratılmamıştır; bırakın modifikasyon yapmayı, harita yapmak bile imkansızdır.
Genel bir sonuç çıkaracak olursak, modifikasyonlar ve haritalar oyunları değiştirerek yeni bir hale sokan paketlerdir ve oyuncular tarafından rahatlıkla yapılabilir. Ayrıca lisans, grafik motoru ve pazarlama gibi sorunları olmadığından kimi zaman amatör gruplar için oyun yapmaktan daha avantajlıdır. Eğer bu yazıdan sonra modifikasyon veya harita hazırlamaya heveslendiyseniz bu adrese bakmanızı öneririm. İçerik tamamen Türkçe ve yazılar Türkiye’nin önde gelen mod/mapper’ları tarafından hazırlanmış. Eh, artık sizde bir oyuna bakıp “ keşke şurası şöyle olsaymış” diyeceğinize oturup oyunu kafanızdaki haline dönüştürecek bir modifikasyon hazırlarsınız.
