Kaçınız Mario şarkısını mırıldanabiliyorsunuz? Peki ya hangileriniz Monkey Island şarkılarıyla dans ettiniz? Ya da World of Warcraft müzikleri tüylerinizi diken diken etmedi mi?
Video oyunlarında en önemli yapıtaşlarından biri de müzik. Özellikle oyunların, filmlere benzemeye başlamasıyla ortaya “sanat yapıtı” derecesinde yapımlar ortaya çıkmaya başladı. Peki ya oyunlarda müzik nasıl başladı?
70’li yıllar ve taş plaklar
Video oyunlarının bir eğlence formatı haline henüz gelmediği dönemlerde, kasetler ya da taş plaklarda müzik dinleniyordu. Pahalı bir yöntem olan bu analog medya, haliyle o dönemki “arcade” oyun makinelerine eklenemiyordu. Ancak Journey gibi nadir arcade’lerde bu tür analog müziğe rastlanıyordu.
Bu dönemlerde genel olarak kendini tekrar eden kısa melodiler özellikle Pac Man gibi oyunlarda bulunmaktaydı. Ancak bir süre sonra müziği de oyunun kodlarına eklemeye başlayan programcılar, oyunda müzik konusunda yeni bir çağın başlangıcını müjdelemişlerdi. Örneğin ilk oyun konsollarından Atari 2600, sadece iki farklı tonda ses çıkarabiliyordu. Bu o zamanlarda büyük bir ilerlemeydi.
80’li yıllarda silikon teknolojisinin gelişmesi ve maliyetlerinin düşmesiyle birlikte, yeni jenerasyon arcade makineleri ve konsollar ortaya çıktı. Bununla paralel olarak, oyunlara eklenen müziğin de kalitesi artmış oldu. İlk örnekleri 8 ya da daha fazla kanallı ses destekleyen konsol ve makinelerle birlikte ortaya çıkan bu akım, 1985’te Nintendo’nun NES sistemiyle kendisini pekiştirmişti. Özellikle NES döneminde ortaya çıkan müzik yapıtları, daha önce müzikal anlamda tecrübesi bulunmayan programcılar yerine, yetenekli müzisyenler tarafından oluşturulmaya başlanmıştı. Nobuo Uematsu, Koji Kondo, Hirozaku Tanaka gibi isimler bu dönemde ortaya çıktı.
Ardından ortaya çıkan 16-bit’lik SEGA Mega Drive gibi konsollar, daha kaliteli ses örnekleme sunsa da, ses tasarımı pek fazla değişmedi. Giderek yokolan manyetik medyalar, seslerin daha çok dijital hale çevrilmiş efektlere kaymasına neden oldu. Bunun ilk örnekleri de Nintendo’nun 1991 yılında piyasaya çıkardığı SNES konsoluyla ortaya çıkmaya başladı.
Bir diğer yandan bu dönemlerde PC’lerde revaçta olan MIDI, farklı bir alt kültür yarattı. Sadece bir kaç kilobaytlık MIDI dosyalarıyla, muhteşem müzikler ve sesler oyunlara eklenebilir oldu.
CD’lerin ortaya çıkışı ve SEGA’nın Genesis konsoluna CD eklentisi getirmesiyle, PCM formatı da oyunlara girmiş oldu. Ancak bu konuda devrimsel yeniliği Sony PlayStation getirdi. 1994’te ortaya çıkan Sony Playstation, konsol anlamında 24 kanal, 16-bit ve 44.1 kHz kalitesinde veya bir diğer deyişle CD kalitesinde sesi oyunculara sunmuş oldu.
Programcılardan müzisyenlere
Son dönem oyunlarda ortaya çıkan isimler, oyunları sadece oyun olmaktan çıkarıyor ve tam anlamıyla sanat yapıtı kategorisine sokuyor. Gelin şimdi oyunlarda müzik konusunda öne çıkan bir kaç ismi kısaca tanıyalım.
Koji Kondo ( Mario & The Legend of Zelda )
Japonya’da doğan Kondo, 5 yaşında elektronik org dersleri almaya başlamış. Yeteneklerini bir cover grubunda caz ve rock müzik çalarak geliştiren Kondo, gençlik yıllarında Osaka Üniversitesi’nde Sanat Planlama bölümünde eğitimini sürdürdü. Piyanosunu bilgisayar desteğiyle kullanan Kondo, bu şekilde Nintendo’nun ilgisini çekti ve 1984 yılında Nintendo’da işe alındı.
Nintendo’nun müzik amacıyla işe aldığı ilk insan olan Kondo’nun ilk oyunları Vs. Golf ve Punch-Out oldu. NES’in 1983’te Atari’nin iflasından sonra piyasada 1 numara olmasıyla birlikte Kondo, Super Mario Bros. ve The Legend of Zelda gibi efsanevi tema müziklerine imza attı. Oyunların müzikleri o kadar ünlü oldu ki, popüler kültür ikonları halini aldı.
Russell Brower ( WarCraft, World of WarCraft, Diablo 3, StarCraft 2 )
Emmy ödüllü Russell Brower, bir nevi Blizzard’ın müzik anlamındaki kalbini oluşturuyor. Daha önce NovaLogic firmasında ses direktörü olarak çalıştı. WarCraft 3, World ofWarCraft, World of WarCraft: The Burning Crusade, World of WarCraft: Wrath of the Lich King, World of WarCraft: Cataclysm, Diablo 3, StarCraft 2 gibi klasikleşmiş oyunların klasikleşmiş müziklerini yaptı ve yapmaya da devam ediyor. Ayrıca bu oyunların giriş sinematiklerindeki müziklere de imza atan Brower, bir çok oyuncu hayranı bulunan kompozitörlerden.
Harry Gregson-Williams ( Metal Gear Solid serisi & Call of Duty: Modern Warfare )
80’lerde müzik öğretmeni olarak çalışan Harry Gregson-Williams, kariyerinde Kingdoms of Heaven, The Chronicles of Narnia: The Lion, the Witch and the Wardrobe, The Rock, Shrek, Antz gibi filmler için müzik yaptı. Video oyunları olarak ise Metal Gear Solid serisinden MGS 2: Sons of Liberty, Metal Gear Solid 3: Snake Eater, Metal Gear Solid 4: Guns of the Patriots ve Call of Duty: Modern Warfare için müzik yaptı. Kendisi ayrıca son Call of Duty oyunu olan Modern Warfare 2’nin müziklerini yapan ünlü kompozitör Hans Zimmer’ın da yakın arkadaşı.
Clint Bajakian ( Monkey Island 2, Star Wars: Dark Forces, Outlaws, Unreal 2 )
LucasArts’ın önemli oyunlarından Monkey Island 2, Outlaws, Maniac Mansion: Day of the Tentacle ve daha bir çok LucasArts oyununun müziklerinde imzası bulunan Bajakian, firmada 1991-2000 seneleri arasında çalıştı. Özellikle Outlaws oyunundaki müzikleri, hala hayranları arasında oldukça popüler ve Western tarzı filmlere bir saygı duruşu niteliğinde. Halen çalışmalarına kendi kurduğu C.B. Studios firmasında devam ediyor.
Jeremy Soule ( The Elder Scrolls serisi, Neverwinter Nights, Dungeon Siege, Guild Wars )
Oyun müziklerinin “John Williams”ı olarak nitelendirilen Jeremy Soule, 60’tan fazla oyun için müzik yaptı. The Elder Scrolls serisinden tutun, Guild Wars serisine, bir çok oyunun müziklerinde imzası bulunan Soule, ödülleri arasında bir MTV Video Müzik Ödülü bile bulunduruyor.
Soule, esinlendiği isimler arasında Debussy, Wagner, Mozart bulunduğunu söylüyor. Favori kompozitörü olarak ise ünlü müzisyen John Williams’ı gösteriyor.
Nobuo Uematsu ( Final Fantasy serisi )
Square Enix denince akla ilk gelen şey, Final Fantasy serisidir. Final Fantasy serisi denince de akla muhteşem müzikleri gelir. İşte bu müzikleri yapan kişi 51 yaşındaki Nobuo Uematsu.
Uematsu’nun Square Enix’teki ilk işi 1985’teki Genesis oldu. Ardından Final Fantasy serisinin devam oyunları için yaptığı müziklerle adından çok sözettiren Uematsu, 2004’te Square Enix’ten ayrıldı. Ancak serbest olarak halen firmaya müzikler yapmaya devam ediyor.
Uematsu’nun esinlendiği isimlerin başında Elton John, The Beatles, Çaykovski ve Jimi Hendrix geliyor.
