Takvimler 1974 yılını gösterirken, dünya üzerindeki oyuncu kültürünü kökünden değiştirecek bir şey oldu: Gary Gygax ve Dave Arneson adındaki iki kafadar, çok sevdikleri savaş oyunlarından esinlenerek, bir rol yapma oyunu yazdılar ve piyasaya sürdüler.
Dungeons & Dragons (bundan sonra D&D olarak kullanacağım), yazarlarının tanımlamasına göre bir “Kalem, kağıt ve minyatürler ile oynanabilecek fanstastik ortaçağ savaş oyunları kuralları” idi. Bu tanım, tüm FRP oyunlarını ve RPG oyunlarının yüzde doksanını belirleyecekti. Hala da belirliyor.
Bir önceki yazıda Gary Gygax ve Chainmail sistemini nasıl kurup geliştirdiğini anlatmıştım. Chainmail savaş oyunları sisteminden nasıl D&D’yi ortaya çıkarttığını da anlatmıştım. O yüzden bu yazıda D&D’nin kendisine, en azından 1974 yılındaki haline şöyle bir bakalım.
D&D, basit bir kahverengi kutu içerisinde birkaç kısa kitapçık halinde yayınlandı. Ana üç kitapçığın adları: Men & Magic, Monsters & Treasures, Underworld & Wilderness Adventures.
Oyun sisteminin kendisine baktığımızda, şu an oynadığımız tüm RPG oyunlarının temellerini belirleyen ama kısıtlı sayıdaki öğeyle karşılaşıyoruz. Örneğin yalnızca üç sınıf seçilebiliyor: Fighter, Magic-user ve Cleric. Yalnızca dört ırk var: Human, Dwarf, Elf ve Halfling. Yalnızca üç alignment var: lawful, neutral ve chaotic.
Orijinal 1974 basımı D&D kutusu.
Fakat bu kısıtlı seçenekleri bir kenara koyduğumuzda armor class, yaratıklar ve hazine tabloları, büyülü eşyalar, tuzaklar, yeraltı zindanları, yaban doğada hayatta kalma kuralları ve dahası hali hazırda kurallar içerisinde varlar. Bu kurallar doğal olarak zaman içinde değişti ve geliştiler. Ama neyin nasıl olması gerektiği konusunda hala geçerliliklerini korurlar. İşin ilginç yanı, kurallar arasında savaşçı kiralama, kale veya şato kurma, bir düklük veya baronluk yönetme gibi kuralların da olmasıdır. Bu kuralların çoğu daha sonraki D&D versiyonlarından çıkartıldı ama aynı zamanda Birthright adındaki bir AD&D oyununun doğumunu hazırladılar ki, kendisini ayrı bir yazıda inceleyeceğiz.
D&D ilk çıktığında Gygax ve Arneson doğal olarak aslında tam olarak ne yaptıklarını bilmediklerinden bazı sorunları vardı. Örneğin, D&D oynamak için aynı zamanda Chainmail oyun kitaplarına sahip olmanız lazımdı, çünkü özellikle hareket ve mesafe ile ilgili kurallar Chainmail kitaplarında yazıyordu. D&D kitapları da açık açık “Gidin Chainmail kitabına bakın” diyordu. Buna bütün savaş sistemi dahil. D&D için çok sonra özgün bir savaş sistemi yazıldı. Ayrıca, açık hava maceraları ve keşifleri için (kırlar, dağlar, bayırlar vs.) Avalon Hill’den çıkmış bir kutu oyunu olan “Outdoor Survival” edinmeniz gerekiyordu, çünkü bütün kurallar orada yazmaktaydı.
Üç kitapçık ve referans kağıtları. Tüm sistem bu kadardı.
D&D kutusundan çıkan “Monsters & Treasure” kitabı genellikle mitolojiden ve edebi eserlerden alıntılanmış ilk ikonik yaratıkları barındırması açısından çok önemli bir kitaptır. Hatta doğrudan JRR Tolkien’in kitaplarından alınmış ‘hobbit’ ve ‘ent’ gibi yaratıklar da bu kitapta aynen bu adlarla bulunmaktalar. Tabi daha sonra açılan fikir hakkı davaları ile yaratıkların adları “halfling” ve “treant” olarak değiştirildi. Ama bir yerlerden kitabın ilk versiyonunu bulabilirseniz, içinde hobbitler ve entler olan bir D&D oyunu oynayabilirsiniz.
“Men & Magic” kitabında ise eğer oyuncular isterlerse karakterler yerine savaş haritaları üzerinde minyatür kullanılabileceği, minyatür yoksa kartondan kesilerek de yapılabileceği söyleniyor. Yani D&D daha en başından beridir oyunun esasının minyatürler ile oynanması gerektiğini açık seçik yazıyor. O yüzden, “Minyatürler ile D&D’nin ruhunu öldürüyorlar rerörerö” diye ağlayanlar bir zahmet sussunlar, azalarak bitsinler.
D&D’nin bu ilk versiyonundan biraz da teknik detay vermek gerekirse, öncelikle kural kitaplarının alışıla gelmiş A4 (veya B4) boyutlarında değil, daha küçük olan A5 (B5) civarı olduğunu hatırlatalım. Yani öncelikle, elimizde küçük kitaplar var. Men & Magic 36 sayfa, Monsters & Treasure 40 sayfa, Underworld & Wilderness Adventures ise yine 36 sayfalık kitaplar. Yani günümüz standartlarına göre kısacıklar. Bu kitaplar haricinde kutudan ayrıca altı adet, üzerinde tablolar olan referans kağıtları çıkıyordu. Kitapların bu kadar kısa olabilmelerinin temel sebebi tabii ki kuralların bir kısmının Chainmail kitaplarında, bazılarının ise Avalon Hill oyunlarında anlatılması.
Kitapların içinde bulunan illüstrasyonların büyük çoğunluğunu Arneson’ın kendisine ait ama Keenan Powell, Greg Bell, C. Corey, T. Keogh ve David C. Sutherland gibi çizerler de katkıda bulunmuşlar.
1974 yılında çıkan bu ilk D&D’nin aldığı ödülleri de yazıp, makalemi artık tamamlayayım. Önümüzdeki hafta Gary Gygax’in D&D’yi nasıl geliştirdiğiniz ve TSR’da neler olup bittiğini anlatacağım.
Origins Awards (All-Time Best Role-Playing Rules)
Origins Awards (Greatest Contribution to the Hobby)
Origins Awards (Adventure Gaming Hall of Fame)
Strategists’ Club Award (Best New Game)
Pen & Paper (RPG Hall of Fame)
Scrye Player’s Choice (All-Time Favorite Role-Playing Game)
Games Magazine (Hall of Fame)
Strategists Club’s (Outstanding Designer & Writer)
H.G. Wells Award for Best Role-playing Game
