Video oyunlarında başınız sıkıştığı zaman ne yaparsınız? Süper güçlü zenon plus lazer silahınız yoksa muhtemelen elinizdeki ‘çakma’ Magnum’a birkaç mermi bulmak için çöpleri karıştırırsınız. Bir tutam umut, azıcık şans, birkaç tane de ‘load game’den sonra bölümü geçemeyeceğinizi anladığınız vakit, derin nefes alıp araştırmaya başlamanın zamanının geldiğini fark edersiniz.
Hile yapmak, oyun içersinde standart olmayan bir takım yöntemleri kullanarak, normal oynanışa göre çeşitli avantajlar kazanmak anlamına geliyor. Oyuncular, her oyuna ait hile kodlarını ilgili bölümlere giriyorlar ve bu avantajlara sahip oluyorlar. Bölüm sonundaki Boss’ların korkulu rüyası hile kodları, genelde geçilmesi çok zor bölümler için oyunu kolaylaştırmak amacıyla kullanılıyor. Tabii sadece eğlence amaçlı kullanan oyuncularda mevcut. Öyle ki, bazı hile kodları, karaktere fazladan bir takım özellikler vermek yerine, haritanın gizli odalarını açıp oyuncuları şaşırtabiliyor.
Hile kodları genellikle oyunun programcıları tarafından çıkartılıyor. Bunun yanında ‘trainer’ gibi üçüncü parti yazılımlarla da sağlanabiliyor. Oyunun açıklarından faydalanan bu yazılımlar, ölümsüzlük gibi bir çok önemli özelliği tek tuşla kapınızın önüne kadar getirebiliyor.
Tarihte bilinen ilk hile
Bilindiği gibi yazılımlar piyasaya sürülmeden önce test sürecinden geçiyorlar. Bu test süreci video oyunları için çok daha karmaşık olabiliyor. 1983 yılında bu karmaşıklığı azaltıp, testleri daha kolay yapabilmek için şimdilerde adına ‘hile’ dediğimiz bir takım kodlar geliştirildi. ‘Manic Miner’ isimli oyunda rastlanan bu kod sadece ‘6031769’ sayısından oluşuyordu. Bu sayı da nereden çıktı diye soracak olursanız vereceğim cevap, Matthew Smith’in ehliyet numarası olacaktır. Evet, yanlış duymadınız; tarihte bilinen ilk hile kodu, programcının ehliyet numarasından oluşmaktadır.
Programcılara yardımcı olması amacıyla hayata geçirilen hile kodları, zamanla amacından saptı ve oyun sektörünün vazgeçilmezi haline geldi. Video oyunlarının geliştirilmesi ve pazarlanması gibi neredeyse bir vazgeçilmez haline gelen hile kodları; hile kitapları, hile rehberleri ya da hile kartuşları (kartları) sayesinde yavaş yavaş sektörel ürünlere dönüştüler. Ne var ki bu sürecin karşısında duran kimselerde oldu.
Amiga Power isimli aylık oyun dergisi, yayımlanan hile kodlarının adaletli oyun oynayan kişi sayısını azaltacağını ve bunun dengeleri bozacağını vurgulayarak, oyunculara hile izni verilmemesi gerektiğini düşünüyordu. Amiga Power’a göre, bir oyunu oynamakta zorlanan kişiler hile kodları yerine, rehberlere ya da tam çözümlere başvurmalıydı.
Dergiler, internet siteleri ve hatta televizyon programlarında bile hile kodları, tam çözümlerin dışında yayımlanmaya başladı. Cheat isimli yirmi dakikalık Amerikan televizyon programı, oyunculara ihtiyaç duyduğu hile kodlarını veriyordu. Bazı oyuncuların oynadıkları oyunu bitirmek için yeterli zamanı olmuyor ve tamamlamak için hile kodlarına ihtiyaç duyabiliyorlardı. Hile kodları oyunları şüphesiz daha kolay yaptığından, acemi oyuncular için de tercih sebebi oluyordu.
Online arenada hile yapmak suçtur
Online oyunların hızla yayılmasıyla hileler daha çok konuşulur oldu. Oyun içi dengeleri ciddi anlamda sarsan hileler, bir çok yapımcı için süresiz ‘ban’ sebebi olarak kayıtlara geçirildi. Caydırma politikası olarak hile yapan oyuncuyu oyundan süresiz ihraç etmek ne kadar etkili oldu orası tartışılır. Çünkü binlerce oyuncu çok değerli hesaplarını kaybetmesine rağmen, diğer oyuncular bu durumlara aldırış etmeden hile kodlarını kullanıp diğerlerine karşı haksız üstünlük sağlayabiliyor. Yüzlerce metre uzaklıktan sizi yarım saniyede indirebilen, üstelik bunu diğer tüm oyunculara karşı yapan birisinin hile kullanmama ihtimali yoktur herhalde. Yetenekli oyuncuların normale oranla çok daha şaşırtıcı gerçeklere imza attıkları kesindir ancak bu tip durumlar bazen o kadar aşırıya kaçıyor ki, artık karşıdakinin muhakkak hile yaptığını düşünmeye başvuruyorsunuz. Özet olarak, yirmi mermiyle otuz düşman öldüren birilerini görürseniz, ilgili bölümlere şikayet etmekten çekinmeyiniz.
Hangi taraftasınız ?
Hile kullanımı kimileri tarafından ‘acizlik’ olarak görülürken, kimileri tarafından da ‘eğlence’ olarak görülüyor. Günlerce, belki de aylarca uğraşılan bölümleri geçemeyen oyuncular, oyundan sıkılma noktasına gelince çareyi hilelerde arayabiliyor. Oyunların eğlence için geliştirildiğinden yola çıkarsak hilelerin de farklı bir amaç için oyunculara dağıtıldığını düşünmek biraz zor. Ancak bazı oyunlar eğlence amaçlı oynanamadığını belirtmekte de fayda var. Kalan son canınızla bölüm sonuna kadar ancak gelebilmişken, yerden bitme koca kafalı bir asker yüzünden her şeyi başa sarabiliyorsunuz. Daha dikkatli ilerleyip iki canla bölüm sonunu görüyorsunuz ama bu defa boy problemi olmayan türlü türlü yaratıklar sizi ‘load’ menüsüne zorluyor. Sözün özü, ne yaparsanız yapın o bölümü bitiremeyeceğinizi fark edip birkaç ipucu aramak için internet sitelerine göz atıyorsunuz. Dolayısıyla o oyun insanı eğlendirmekten çok inada bindiriyor.
Hile kodlarının kullanım oranları çok gibi gözükse de inanılmaz boyutlarda değil. Günümüzde oyuncuların çoğu hile kullanmak yerine bileğinin hakkıyla ilerlemeyi tercih ediyor. Tabii bu biraz da oyununa bağlı.
Örneğin GTA serisinde hikayeyi bitirdikten sonra şehirde boş boş gezmektense helikopteri alıp en uzun gökdelenin yanından aşağı süzülmek biraz daha eğlenceli gözüküyor. Tabii helikopter için kilometrelerce yol gitmenize de gerek yok. Yazın bir hile kodu, helikopter ayağınıza gelsin! Diğer taraftan herhangi bir strateji oyununun amacı genelde kaynakları verimli kullanarak hızlıca gelişmek ve farklı stratejiler izleyerek düşmanlara meydan okumaktır. Oyunu yarılayana kadar hiçbir sıkıntı çekmezsiniz ama o da nesi ? Bir anda topladığınız madenlerin tükendiğini fark edersiniz. Ancak dert etmenize gerek yok. Sonuçta amaç eğlenmek. Yazın bir hile kodu, madenler ayağınıza gelsin !
‘Hardcore’lar da hile yapar
Hemen hemen her oyunun hile kodları var. Bu kodların çoğu oyunun zorluk derecesini bir hayli düşürse de, görünüm değiştirme ya da gizli odaları açma gibi özellikleri de olabiliyor. Oyunu daha kolay yapmak istemeyip, eğlence dozunu artırmak isteyen oyuncular tarafından tercih edilebiliyorlar. Ölümsüzlük ya da sınırsız cephanenin dayanılmaz hafifliğine aldanmayıp, aksine düşmanlara fazladan özellikler ekleyen kodlar tercih edilebiliyor. Çünkü çoğu oyuncuya göre, ne kadar güçlü düşman, o kadar fazla oyun süresi ve o kadar fazla eğlence anlamına geliyor.
İşin bir de korsan boyutu var. Her konuda kendine mutlaka yer bulan ‘korsan oyunlar’ hile konusunda da altta kalmıyor. Bir mala para ödediğiniz zaman onun sizdeki değeri ister istemez artış gösterir. O malı bedavaya temin etmekle para verip satın almak arasında büyük fark vardır. Hile konusuyla bunun ne alakası var derseniz açıklamaya çalışayım. Haftalarca para biriktiren ya da o çok sevdiği oyunu aylık taksitlerle alan bir oyuncuyla, bir kaç saatte internetten indiren oyuncu arasında oynanış farkı olacaktır. Orijinal satın alan oyuncu, özellikle kendi maaşıyla satın aldıysa, bu fark en az ikiye katlanacaktır.
Korsan indiren oyuncunun aksine oyunun tüm nimetlerinden faydalanmaya çalışıp, hemen tüketmek istemeyecektir. (Tabii oyun kötü olur, bekleneni veremez ve oynamaktan vazgeçilir. Bu ayrı bir konu.) Korsan oynayan kişi ise oyunu hemen tüketip sıradaki oyuna geçmek isteyebilir. Belki de bunu öyle hızlı yapmak ister ki, geçemediği bölümler için saatlerce uğraşmak yerine bir kaç kelimelik basit bir kodu oyuna girer ve o bölümü tek bir enerji barı dahi harcamadan rahatlıkla tamamlar. Dolayısıyla, bilimsel bir gerçek olmasa da, korsan oyun oynayanların, orjinal oynayanlara göre daha fazla hile kullandığını söyleyebiliriz. Ancak sürekli bahsettiğim gibi, amaç eğlenmek ve isteyen istediği şekilde eğlenir.
Hileler oyuna renk katabilir
Hile kodları dediğimiz zaman akıllara ilk gelen ‘god mode’dur. Özellikle FPS’lerde hiç hasar almamayı sağlayan bu kod sayesinde yüzlerce düşman arasında bile rahatlık dolaşabiliriz. Ancak FPS ya da buna benzer aksiyon oyunlarının dışında hile kodlarını kabul eden bir çok oyun var.
FIFA ‘da bunlardan birisi. FIFA 2000 oyununda hile kodlarının suyu çıkartılmıştı. Hileleri aktif etmek için klavyeden aynı anda üç-beş tuşa basmaya bile gerek yoktu. Yapımcılar oyunun menüsüne hilelerin yazılması için bir bölüm eklemişti. İlgili kodları menüye girdikten sonra oyun içinde bizi sürprizler bekliyordu. Futbolcuları sahadan kaçıran UFO’lar da bu sürprizlerden birisiydi. Ayrıca oyunda ‘Burnaby’ kodunu girdiğiniz zaman EA Sports Kanada binasının önünde futbol maçı yapabiliyordunuz. Her ne kadar gerçekçiliği baltalasa da, bu tip kodların oyunları daha renkli, daha eğlenceli yaptığı kesin.
Siz hayatınız da hiç hile kullanmamış ya da hile kullanmayı düz oynamaktan daha eğlenceli buluyor olabilirsiniz. Oyunda paranız bittiğinde tanrının elini dokundurup bir anda ‘en zengin benim’ diyebilirsiniz. Nasıl düşünürsek düşünelim şunu unutmamalıyız ki, bütün oyunlar tamamlanmak üzere geliştirilirler. Yapımcılar oyunu bitirmek için, aşırı zorlaştırılmış çok üst seviyeler hariç, oyunculara gereken tüm materyalleri verirler. O yüzden hileyi eğlence değil de oyunu bitirmek için kullanıyorsanız bunun yerine, daha düşük zorluk seviyelerine geçip oyunu hilesiz de bitirebilirsiniz. Karar sizin.
Haftaya görüşmek üzere.