Pro Evolution Soccer serisi, yıllar içinde çok fazla değişime uğradı. Uzun süre futbol oyunlarında liderliği elinde bulunduran Konami’nin futbol oyun serisi, özellikle PES 2013’ten sonra hızlı bir şekilde kan kaybetmeye başladı. EA Sports, yıllar içinde dersine oldukça iyi çalıştı. Simülasyona yakın oynanış mekanikleriyle, oyunseverlerin vazgeçilmez futbol oyunu haline gelen PES, futbol sahalarını domine ederken. EA Sports, boş durmadı. FIFA serisini adım adım geliştirdi. PES’in doğru yaptığı şeyleri aldı, grafiklerde ve atmosfer olarak zaten oldukça iyi durumda olan FIFA’ya ekledi. Sadece eklemek demek haksızlık olur, pek çok oynanış mekaniğini de geliştirerek FIFA’yı en beğenilen futbol oyunu haline getirmeyi başardı. Özellikle 2014 yılından sonra, artık FIFA serisi liderliği ele geçirdi. Pro Evolution Soccer serisi, FIFA’nın başarısının gölgesinde kalmaya başladı. Ancak, özellikle son 2 yıldır PES tarafındaki bariz gelişmeler, Konami’nin yarışı bırakmayacağının da ispatı oldu. Animasyonlardaki, top fiziğindeki gelişmeler, lisans sorunlarının gölgesi altında kalsa da, sadık PES oyuncuları, serinin gümbür gümbür geldiğinin farkındaydı. Rekabet her zaman iyidir. En azından biz oyuncular için. Zaman zaman iki oyun arasındaki, kıyaslama sanal ortamlarda klavye savaşlarına sebep olsa da, bu rekabetten kazanan taraf biz oyuncular ve futbol severler olduk. Görünen o ki, yine öyle olacak. Peki, son 2 yıldır oynanış olarak sürekli gelişen ve kaybettiği liderliği FIFA’dan geri almak isteyen PES serisinin son oyunu Pro evolution soccer 2019, nasıl bir oyun. Spor Toto Süper Lig’i de lisanslı olarak bünyesinde barındıran Pro evolution soccer 2019, çıtayı bir üst seviyeye taşımayı başarabilmiş mi? PES 2019 Rakibine kaptırdığı oyuncularını geri kazanmayı başarabilecek mi?
Pro evolution soccer 2019 İnceleme
Şampiyonlar Ligi lisansını rakibine kaptıran Konami, bu eksikliği, farklı ülkelerden pek çok ligi bünyesine kapatarak gidermeye çalışıyor. Spor Toto Süper Lig’in yanı sıra oyunda; Arjantin, İtalya, Şili, Belçika, Danimarka, Fransa, Hollanda, Rusya, İskoçya, İsviçre, Portekiz Ligleri lisanslı bir şekilde yer alıyor. Tabii gözler, İspanya; İngiltere ve Almanya gibi üst klasman ligleri arıyor ancak ne yazık ki PES 2019’da bu ligler henüz bulunmuyor. Spor Toto süper Lig takımları, formalarıyla logolarıyla PES 2019’daki yerini alıyor. Biz Türk oyuncuları ilgilendiren kısım da aslında bu. Formalar, Lisanslı logolar, resmi Spor Toto Süper Lig kupası, PES 2019’da yer alsa da, özellikle Süper Lig takımlarının statlarının oyunda yer almaması, önemli bir eksiklik olarak göze çarpıyor. Oyunda şimdilik sadece Şükrü Saraçoğlu Stadı yer alıyor. Ancak yapımcı firma güncellemeler ile yeni Süper Lig Statlarının oyuna ekleneceğini açıkladı. Oyuncu yüzlerine baktığımızda ise, ikinci bir hayal kırıklığı yaşıyoruz diyebiliriz. Zira, hemen hemen sadece milli olmuş Türk oyuncuların ve popüler yabancı oyuncuların yüzleri oyuna aktarılmış. Ancak öyle böyle yansıtılmamış. PES 2019 bu konuda yine oldukça iyi bir iş çıkartmış. Oyuncu yüzleri muazzam görünüyor.
FOX Engine oyun motorunu kullanan PES 2019, grafik olarak çok iyi bir iş çıkartmış. Özellikle yeni kullanılan çimen teknolojisi, Pes 2019’u farklı bir boyuta taşımış. Son yıllarda, grafikler konusunda yapılan geliştirmeler, nihayet meyvesini Pes 2019 da vermiş. Çimenlerin kalkması, yatarak müdahalelerde kalkan toprak parçaları görmek, oyuncuların formalarının kirlenmesi, terlemeleri, formaların gerçekçi fizikleri, kale ağlarının gerçekçi tepkileri dikkat çekiyor.
PES 2019′un oyun modalrına baktığımız zaman çok da fazla sürprizle karşılaşmıyoruz. Başlama Vuruşu menüsünde, Klâsik Gösteri Maçı, rastgele bir takımla oynamamızı sağlayan Rastgele Seçimli, 3’e 3 Co-op olarak, arkadaşlarınızla oynayabileceğiniz Ortaklaşa oyun modu, müsabaka sonuçlarına göre puan aldığınız, tek maçlık Karşı modu ve Antrenman modları yer alıyor Online, sekmesinde ise Konami’nin, en fazla üzerinde durduğu oyun modu olan, MYClub oyun modu, online müsabakalara katılabileceğiniz Neler Var modu, 10 maçlık sezon maçlarında düşme çıkma yarışı içine görebileceğiniz, Online Klasman modu ve online ortaklaşa maçlara görebileceğiz, Online Ortaklaşa modu, Hızlı Maç modu, kendi ayarlarınızla kurduğunuz lobiye arkadaşlarınızı davet edebildiğiniz, Dostluk Maçı Lobisi ve 11’e 11 gerçek oyuncularla maç yapabildiğiniz Takım Oyunu Lobisi oyun türleri yer alıyor. Offline sekmesinde ise, lig ve kupa turnuvalarının yanı sıra kendi yarattığınız futbolcunun kariyerini yaşadığınız Efsane Olun ve Pes oyuncularının Master Lig adıyla yakından bildiği, Ana Lig modu yer alıyor.
Bu oyun modlarından kısaca bahsetmek gerekirse, Efsane Olun oyun modunda, kendi yarattığınız bir karakteri geliştirip, yıldız oyuncusu yapmaya çalışıyorsunuz. Bu modda, menü tasarımındaki ufak tefek değişikliklerin dışında, çok büyük bir değişiklik yok. Oynanışta, yine yapay zeka takım arkadaşlarından anlamlı hareketler yapmasını beklemek, doğru yere doğru zamanda pas atmalarını ummak, hala sinir bozucu. Ancak oynanıştaki gelişmeler ve animasyonların düzelmesi, bu oyun modunu da oldukça eğlenceli hale getirmiş diyebiliriz. Gerçek bir futbolcu olduğunuzu hissedebiliyorsunuz. Bir de yüz tarama özelliği gelseydi, tadından yenmezdi. Bu modda yarattığınız karakteri. 11’e11 maç modunda kullanabiliyorsunuz.
PES serisinin en çok oynanan oyun modlarından Ana Lig modunda ise, bir takımın komple idaresini devralıyoruz. Var olan takımlardan birinin menajeri olup, kupa serüvenine başlıyorsunuz. 2. Ligden başladığınız takımınızla, zirveye doğru tırmanmaya çalışıyorsunuz. Bu modu tamamen, futbol menajerlik oyunu gibi, ya da maçları bizzat kendiniz kontrol ederek de oynayabiliyorsunuz. Yetenek avcılığı için birini görevlendirip, tüm dünyada yeni yetenekleri keşfetmesi ve takımınıza transfer etmesi için görevlendiriyor, ya da genç takımınızda dikkat çeken bir oyuncuyu geliştirmek için, a takıma çıkartabiliyorsunuz. Ya da, paraya kıyıp oyuncu transferi yapabiliyorsunuz. Ancak bütçe harcamalarına dikkat etmek gerekiyor. Özellikle, genç takımdan keşfettiğiniz oyuncunun gelişmesini izlemek, bir yıldızı keşfetmenin verdiği haz, üstüne bir de çok iyi bir fiyata başka bir kulübe sattınız mı, keyfinize diyecek yok. Yani çok büyük değişikliklerin olmadığı Master Lig, heyecanından hiç bir şey kaybetmemiş. Menajerlik sevenlerin vazgeçilmezi olacaktır.
Konami‘nin şüphesiz en çok üzerinde durduğu oyun modu, My Club. My Club modunda, Online olarak oyuncularla mücadele edip, kurduğunuz takımla düşme ve çıkma mücadelesine giriyoruz. Oyun içi para birimi ile, futbolcu transferi yapıp. Takımımızın kimyasına dikkat ederek, kusursuz kadroyu kurmaya çalışıyoruz. Menajerlerin ve oyuncuların takım talimatları birbiriyle ne kadar çok örtüşüyorsa, ve aralarındaki kimya ne kadar iyiyse, takımın taktik gücü de o kadar artıyor. Yani transfer ettiğiniz yıldız bir oyuncunun, hemen mükemmel oynamaya başlamasını beklememek gerekiyor. Oyuncular maçta tecrübe kazanarak takıma alıştıkça kullandığınız dizilime de uyum sağlıyorlar.
My Club modunda yine, bir oyuncu ile sözleşme imzalamak için, yine temsilcileri kullanıyoruz. My Club parası kullanarak çeşitli temsilci türleriyle anlaşma yapabiliyoruz. Ne kadar kaliteli temsilci ile anlaşırsak, yetenekli futbolcu transfer etme şansımız da o kadar artıyor. Pes 2019’un My Club modunda, önceki oyunlarda olduğu gibi, yine direkt oyuncularla sözleşme imzalayamıyoruz. Şans oranları aldığımız temsilciye göre değişen toplar arasından, istediğimiz oyuncunun gelmesi için dua ediyoruz. Tam olarak istediğiniz oyuncuyu bulmak için ise, yetenek avcılarını kullanmanız gerekiyor. İstediğiniz oyuncu özelliklerinde uzman yetenek avcılarını atayarak, spesifik bir mevki için oyuncu transferi yapabiliyorsunuz. Tabii yine ne kadar kaliteli yetenek avcınız varsa, iyi futbolcu kartı düşürme şansınız da o kadar artıyor. Müzayedelere katılarak da, yetenek avcısı satın alabilirsiniz. Online olarak bir fiyat verip, kaliteli yetenek avcısı satın almaya çalışabilirsiniz. Bu dinamiğin, oyunu farklı bir boyuta taşıdığı, dinamik ve heyecan verici olduğunu söyleyebilirim.
Koleksiyoncu Kutusu sekmesinde ise, Hedefler Listesi adı verilen bir futbolcu listesi bulunuyor. Hedef Listesi içindeki her bir oyuncuyla sözleşme imzalama şansımız var. Her nadirlikten oyuncunun yer aldığı hedef oyuncu listesinden, nadirlikleri ne olursa olsun tüm oyuncularla sözleşme imzalama şansımız eşit. Bu hedef listesinin oyuncu transfer etme sistemine bir çeşitlilik getirdiğini söyleyebiliriz. En azından, artık düşebilecek oyuncuları görme şansımız var. Aynı oyuncu kartından, elinizde birden fazla varsa bu kartı takas yapabiliyorsunuz. Genel olarak My Club modunun özellikle pazar ve transferi kısmının gelen yeniklere birlikte, daha canlı hissettirdiğini söyleyebilirim.
Pes 2019’un oyun modlarından bahsettik. Şimdi gelelim en önemli konuya, oynanış dinamiklerine. Öncelikle, PES 2019’un oynanışında dikkat çeken ilk şey, oyun hızının daha yavaş olması. Ancak bu yavaşlık kesinlikle hantallık olarak algılanmasın. PES 2019, futbolcu animasyonlarında o kadar iyi bir iş çıkartmış ki, PES serisinin en büyük sorunu olan “kalas” futbolcu animasyonları en aza indirilmiş. Futbolcular gerçekten anlamlı hareketler yapıyorlar. Ayaklarının doğru yerlerini kullanarak, doğru açıyla paslar atıyorlar. Yetenekli oyuncularla kıvrak hareketler yapmak çok daha akıcı. Yetenekli oyuncuların gerçekten özel oyuncular olduğunu hissediyorsunuz. Top kontrolleri çok daha yumuşak ve tabiri caizse, her hareketlerinde ben yıldızım diye bağırıyorlar.
PES 2019’un oynanış dinamiklerinde en eleştireceğim şey, savunma yapmak ve şut dinamikleri. Yeni animasyonların etkisiyle mi tam emin olamadım ama, oyuncular savunma pozisyonuna geçmekte baya ağır kalıyorlar. Rakip futbolcu ile, boştaki topa yetişme konusunda ve hava toplarında yaşanan ters dönüşlerde, savunma oyuncularının ağır dönüşleri olması, sizi zor durumlarda bırakabiliyor. PES 2019‘un oynanışının daha oturaklı ve ağır olması, oyunun simülasyon oynanış mekaniklerine geri döndüğünün de bir işareti. Daha temkinli pas yapıp, ağır ağır hücumu işleyebiliyorsunuz. Maçlar da genelde orta saha mücadelesi şeklinde geçiyor. Tabii kanatlarda hızlı oyuncular yine, akınların odak noktası. Gerçi bunun da günümüz futboluna benzer olduğunu söyleyebiliriz. Yani yine, orta sahada yetenekli ve hızlı kanat oyuncularına sahip takımlar PES 2019’da zafere giden yolun anahtarları.
Eleştirdiğim ikinci unsur ise, şut dinamikleri. Şutlar yine tam olması gerektirdiği gibi hissettirmiyor. Yani hani, bam! diye futbolcunun ayağına oturur ya top, o şutu çekemiyorsunuz. Toplae hep ağır ağır kaleye gidiyor. Yani o net, güçlü şut hissini -en azından ben- PES 2019’da alamadım. Atmosfer, ne yazık ki hala çok zayıf. Grafiklerdeki oyuncu yüzlerindeki belirgin gelişmelerin, stat atmosferi konusunda yaşandığını söyleyemeyiz.Taraftar sesleri, ambiyans konusunda yine kat edilmesi gereken çok yol var. Hani derler ya, sahadaki oyun tribünlere yansımıyor diye, tam olarak öyle. Oynanıştaki heyecan, futbol atmosferi ne yazık ki eksik.
Toparlamak gerekirse PES 2019, serinin klasik sorunlarının büyük kısmını aşmış gibi görünüyor. Tabii Lisans sorunları dışında. Animasyonlardaki akıcılık ve oynanıştaki oturaklı yapı, iyi bir futbol oyunu oynadığınız hissini uyandırıyor. Kusursuz mükemmel bir oyun mu olmuş PES 2019 hayır. Yine PES serisinden aşina olduğumuz savunma sorunları ve pas hataları, ambiyans eksikliği, tasarım zayıflığı, ilgi çekici olmaktan uzak soundtrack albümü gibi sorunlar bildiğimiz gibi. Ancak PES 2019, kesinlikle kusurlarının ötesinde, olumlu yanlarıyla dikkat çeken bir oyun olmuş. Seriyi yeniden zirveye taşıyacak oyun olabilir mi, bilemiyoruz. Ancak kesinlikle bu konuda oldukça iddialı bir yapımla karşı karşıyayız.