Ses kartları günümüz bilgisayarlarının vazgeçilmez bir bileşenidir. Hemen
hemen tüm bilgisayarlarda ses kartı vardır ve sanırım herkes ses kartının ne işe
yaradığını biliyordur. Ama ben yinede anlatayım. Ses kartı, bilgisayardan gelen
dijital haldeki sesleri, hoparlörün anlayabileceği şekildeki elektriksel formata
çevirmekle görevlidir. Bunun için bir ses kartı, gerekli ses verilerini içeren
dosya ve yazılımlar, bir CPU ve bir hoparlör yada kulaklık gereklidir. Örneğin
bir MP3 parçası dinlemeye kalktığımızda; MP3 Player’ımızı açtık, çalmak
istediğimiz parçayı seçtik. CPU gerekli dosyayı yerinden alır ve işlemeye başlar
ve aynı yolla işlediği verileri ses kartına veriyolları aracılığı ile gönderir.
Şimdi ses kartının yapması gereken, verileri hoparlörün anlayacağı türden
sinyallere çevirmektir. Dikkat ettiyseniz tüm bileşenler belirli görevler için
oluşturduysa da tüm bilgisayar bileşenlerinin temelde prensipleri aynıdır.
Önceden ses kartları anakart üzerinde onboard yani anakartla bitişik olarak
bulunurdu. Bu tür ses kartları günümüzde de çoğu anakartta bulunmaktadır. Bu
sayede bir ses kartı masrafından kurtuluruz. Fakat bu tür ses kartlarından
yüksek verim beklemeyin. Diğer bir tür ses kartı da PCI slotuna bağlanan türdür.
Çoğu ses kartı bu türdendir. Böyle ses kartlarından, onboard sen kartlarına
nazaran daha çok verim alınır. Creative gibi öncü firmalar ise çıkartmış olduğu
Platinium serisi ses kartları ile, ses kartı standartlarına yeni bir boyut
getirmiştir. Bu seri ses kartlarında, hem PCI slotundan bağlanan ses işlemcisi
hem de enstrümantal araçlarının PC’ye daha rahat bağlanabilmesi için kasanın ön
tarafına monte edilebilen bir bağlantı aparatı bulunmaktadır.
Peki Ses Terimleri Nelerdir?
Elbette ses kartı hakkında da değişik terimleri olacaktır. Bunlar ses
kartları için çok önemlidir. İşte bunlardan en yaygın olanları:
MIDI : Musicial Instrument Digital Interface Türkçe karşılığı Müzik
Endüstrisi Dijital Arabirimi olan MIDI adından anlaşılacağı gibi müzik
endüstrisinde kullanılan bir standarttır. Bilgisayarlar dolayısıyla ses kartları
ile müzik aletleri arasında kurulan bağlantılarda kullanılan ortak kuralları
içerir. Böylece ses kartı ve müzik aleti, bu ortak kurallar yardımıyla uyumlu ve
sorunsuz çalışır. Her ses kartı MIDI standardını desteklemektedir.
Wave Table : Ses kartları dijital verileri ses dalgasına dönüştürme
sırasında wave table yani dalga tablosunu kullanırlar. Dalga tablosu
enstrümantal verilerin dijital kodlarını içinde barındırmaktadır. Böylece gelen
dijital ses sinyalinin hangi enstrümanın hangi sesine ait olduğu bulunur ve
hoparlöre o ses iletilir.
MP3 : Günümüzde inanılmaz derece ilgi çeken ses sıkıştırma formatı
olan MP3 diğer dosya sıkıştırma formatları gibi özel bir yazılım yardımıyla
işlenebilmektedir. Bunlar arasında en yaygın olanı Winamp yazılımıdır. MP3’ler
çalınırken sıkıştırılmış veriler açılır, çalınır ve çalınan bölümler daha sonra
yeniden kapatılır. Günümüzde en çok kullanılan ses formatlarından birisidir.
Bunda internet üzerinden bedava (aynı zamanda yasadışı) dağıtılmasının büyük
rolü vardır.
Dolby Digital : Yüksek kalitedeki ses uygulamalarında (özellikle DVD
uygulamalarında) kullanılmaktadır. Beş, altı veya daha fazla kanal ses desteği
vermektedir. Bunlardan ilk üçü sağ, sol ve merkez hoparlörler, ikisi arka sağ ve
sol hoparlörler, diğeri ise subwoofer vs. içindir. Surround ses sitemi olarak da
adlandırılır.