Oyuncular olarak Rol Yapma Oyunları (RYO) ile oldukça aşinayız. Baldur’s Gate, Planescape Torment, Neverwinter Nights, Elder Scrolls derken yolculuğumuz bizleri pek çok farklı fantastik evrene götürdü. Peki ama bu fantastik evrenlerin çıkışı neresidir diye hiç düşündünüz mü? Monitörün karşısında oynadığımız oyunların içinde bulunduğu kurulumların çoğu masaüstü oyunlarından gelmekte. En basitinden, dünyanın en çok sevilen Masaüstü Rol Yapma Oyunu kurulumlarından Dungeons and Dragons (DnD) temelli pek çok CRPG var (Computer Role Playing Game).
Masaüstü Rol Yapma Oyunu dediğimizde neden bahsediyoruz peki? Şüphesiz hiç bilmeyen birisine açıklaması oldukça zor, Unutulmayan Diyarlar’da biz bu sorunun yanıtını verip her yazıda Rol Yapma Oyunları dünyasının başka bir kısmına değineceğiz. Genel olarak Masaüstü Rol Yapma Oyunu bir hikaye anlatıcısı ve ikiden altıya kadar oyuncunun katılımıyla oluşur. Hikaye anlatıcısı hikayeyi anlatır, oyuncular bu hikaye doğrultusunda yarattıkları karakterler ile hikaye anlatıcısının senaryosunun bir parçası haline gelir ve verdikleri kararlarla, karşılaştıkları durumlarla ilgili çözümlemeleri ile hikayeyi ilerletirler.
Fantastik diyarlarda maceracılar, ateşin karşısına dizilmiş oturuyorlar. Onları oynayan oyuncular ellerinde zar, birbirleriyle eğleniyor, şakalaşıyorlar. O oynayan çocuk aklından geçiriyor, “ben de böyle maceralar yaşasam”, “benim de böyle hikayelerim olsa” diyor. “Ben de böyle maceralar yaşamak istiyorum” diyor, “biz de niye yok” diyor!
Oyuncular, yarattıkları karakterleri ile rollerini icra ederlerken bir hareketi yapmadan önce o hareketin oyun dünyası içinde ne kadar etkili olup olmayacağını belirlemek için oyun kurulumunun ve hikaye anlatıcısının belirlediği kurallar çerçevesinde çeşitli zarlar atarlar. Bu zarlar kullanılan kuruluma göre değişiklik gösterebilir. Mesela Dungeons and Dragons kurulumları d20 denilen 20 yüzlü zarı kullanırken World of Darkness gibi daha çok hikayeye odaklı kurulumlar d10 denilen 10 yüzlü zarları kullanır. Bu zarların sonucuna göre hareketin etkili olma oranı değişirken oyuncuların karakter kağıtlarında karakter yaratımı sırasında belirlenen numerik değerler bu zarlara bonus verebilir. Bütün bunlar bir yana, Masaüstü Rol Yapma Oyunlarında en önemli faktör hayal gücünüzdür. Karakter yaratımından senaryonun içinde karşınıza çıkan problemlere bulduğunuz çözümlere kadar hayal gücünün zeki ve keskin kullanımı belki de Masaüstü Rol Yapma Oyunlarını diğer oyun türlerinden ayıran en önemli noktadır.
Masaüstü Rol Yapma Oyunlarını ekranda oynadığımız Rol Yapma Oyunlarından farklı kılan şey masaüstünde bir ana karakter olmamasıdır, hikaye masanın çevresinde toplanan herkesin eşit katkısıyla oyun yöneticisinin insiyatifinde kolektif bir şekilde gelişir, gelişen hikayenin iyi olması için çabalanır, bu süreçte bolca eğlenen oyuncular unutulmaz anılarla masadan kalkarlar. Doğru grupla oynandığında korkunç eğlenceli olan Masaüstü Rol Yapma Oyunları, iyi bir oyun yöneticisi/hikaye anlatıcısı tarafından oynatıldığında gerçekten tadından yenmez bir hal alır.
Tek oturumluk maceralar her zaman alternatifken Masaüstü Rol Yapma Oyunlarının asıl güçlü olduğu kısım uzun hikayelerdir. Haftalık veya iki haftada bir oynanan seanslar ile hikayeler ilerler ve oyuncuların karakterleri gelişir, karakterler geliştikçe bunun interaktif bir şekilde oyun mekaniklerine etkileşimi olur. Etkileşim ve interaktivite Rol Yapma Oyunlarının hatta çoğu oyunun özünü oluştururken dile hakim olma, role bürünebilme ve yaratıcılık Masaüstü RYO’ların olmazsa olmazlarındandır.
Rol Yapma Oyunlarının çok çeşitli kurulumları olabilir. En popüler ve en eski kurulum türlerinden biri Fantastik Rol Yapma Oyunlarıdır. Fantastik Rol Yapma Oyunları genel olarak “Büyü ve Kılıç” yani “Sword and Sorcery” hikayeleri üzerinden gider. Buna en güzel örnek Dungeons and Dragons yani Zindanlar ve Ejderhalar’dır. Tabii bunların da kendi içlerinde farklı alt türleri olabiliyor. Sadece Büyü ve Kılıç hikayeleri değil pek çok farklı türe ait pek çok farklı kurulumlar da mevcuttur. World of Darkness gibi modern korku hikayelerinin yanında Cyberpunk, Cthulhutech ve Shadowrun gibi teknoloji ile büyünün iç içe girdiği (Cyberpunk’ı tenzih ediyoruz) karma diyarlar da mümkündür.
Kurulumlar (Setting) yazarların hayalgücü ile sınırlı olduğundan günümüzde yüzlerce farklı ve eğlenceli kuruluma internet üzerinde PDF olarak rastlamanız mümkün. Bunların bir kısmı bağımsız yapımcılar tarafından bedava sunulurken Pathfinder, World of Darkness, Dungeons and Dragons gibi popüler olanlar gene internet üzerinden sipariş edilebilir. Temel anlamda bir Rol Yapma Oyununu oynamak için en temelde ihtiyacınız olan şey biraz hayalgücü, biraz sabır ve şans faktörünü belirleyecek bir zardır.
Unutulmayan Diyarlar olarak yavaş yavaş, sindire sindire baştan sona Masaüstü Rol Yapma Oyunları ile ilgili A’dan Z’ye sizlere aktarmaya devam edeceğiz, bu yazıyı okuduktan sonra eğer dünyanın en güzel ve yaratıcı hobilerinden biri olan Rol Yapma Oyunları ile ilgilenmek istiyorsanız gelecek haftaya kadar ödeviniz konu ile ilgili bolca araştırma yapmak olsun! Gelecek hafta daha spesifik bir anlatım ve sunumdan sonra türleri anlatacak ve geçmişte bir zaman yolculuğuna çıkacağız!