Oyun yapımcıları, çıkardıkları oyunları gün geçtikçe daha görkemli bir hale getirirken, bir yandan da yaşatabilecekleri en interaktif deneyimi sunmaya çalışıyorlar. Hal böyle olunca da gelişen teknoloji ile beraber oyun yapımcıları da farklı teknolojilerin kapısını çalıyor. Özellikle oyuncular gittikçe oyunların daha gerçekçi olmasını istediği için, oyun yapımcıları da bu bağlamda ikiye bölünmüş durumdalar. Oyunlar olabildiğine gerçekçi olmalı mı, yoksa en nihayetinde bizlere bir oyun olduğunu hatırlatmalı mıdır? Gerçekçilik tarafında olan yapımcılar Virtual Reality adı verilen ve aslında uzun zamandır haberdar olduğumuz fakat hayatımıza yeni yeni girmekte olan bir teknolojiyi baz alarak oyunlarını geliştirmeye başladılar.
Peki nedir bu Virtual Reality denilen teknoloji? Türkçe ismiyle Sanal Gerçekçilik olan bu yeni teknoloji, kafamıza taktığımız bir cihaz yardımı ile oyunları gerçek boyutlarıyla oynamamızı sağlıyor. Yani artık bir monitöre veya televizyona bakmak yerine direk olarak kendi gözlerimizle oyunun içinde bulunacağız. Özellikle FPS Korku oyunlarında şu an eşsiz bir deneyim sunan bu teknoloji, oyun dünyası adına çok umut verici görünüyor.
Bu makalemizde 2016 ve daha sonrasında çıkacak olan önemli Sanal Gerçeklik cihazlarını, öne çıkan özelliklerini ve bununla beraber de fiyatlarını incelemeye çalıştık. Büyük rekabetlere şahit olan bu yeni teknolojik devrim bakalım bizlere nasıl yollarla geliyormuş.
Oculus Rift
Bu yazıya Oculus Rift ile başlamasak büyük ayıp etmiş olurduk. Elbette bu Sanal Gerçeklik fikri çok uzun yıllardır oyuncuların ve oyun yapımcılarının aklında olan bir fikirdi. Fakat bu fikrin tavan yapmasını ve diğer firmaların da bu teknolojiye yönelmesini sağlayan yegane firma Oculus’tur. Palmer Luckey tarafından geliştirilen Oculus Rift, Kickstarter’da büyük ilgi alıp çok kısa sürede hedeflediği rakama ulaştıktan sonra asıl desteği Facebook tarafından almıştır. Mark Zuckerberg’in sahibi olduğu Facebook, Oculus Rift’in potansiyelini gördükten sonra tam 2 milyar dolara cihazı satın aldı ve bünyesine kattı. Oculus Rift, bilgisayarınızın DVI ve USB portlarına bağlanarak kafa hareketlerinizi takip ediyor ve bu hareketlere göre ikili stereo ekrandaki 3 boyutlu görüntüyü şekillendiriyor.
Geçtiğimiz hafta içerisinde çıkan haberle de Oculus Rift’in satışa çıktığını, fiyatının belli olduğunu ve bununla beraber de ön siparişe açıldığını söylemiştik. Oculus Rift, şu anda kendi sitesinde 599 dolarlık fiyatıyla ön siparişe açık halde duruyor. Henüz Türkiye ve beraberinde birçok ülke için de ön siparişe kapalı olan Sanal Gerçeklik cihazının marketteki yeri ne olacak şu an bilemiyoruz fakat şimdilik aralarında en popülerinin bu olduğu su götürmez bir gerçek. Cihazın yanında gelmesi beklenen Oculus Touch kumandası bu yılın sonlarında çıkacak. Bu yüzden cihazı şu an ön sipariş ettiğinizde yanında Xbox One kontrol cihazıyla geliyor.
HTC Vive Pre
HTC ismini ülkemizde şu son yıllarda bolca duyar olduk. Özellikle cep telefonu ve genel mobil sektöründe adını duyuran, oldukça kaliteli işler yapıp ülkemizdeki Windows Phone destekli ilk telefonları çıkarmasıyla ünlenmiştir. Valve ile olan iş birliği sayesinde tüm dünyada oldukça popüler hale gelen ve diğer adıyla da Steam VR olarak bilinen HTC Vive Pre de bu yılın sonlarına doğru piyasaya çıkacak olan Sanal Gerçeklik ürünlerinden birisi.
HTC Vive Pre, PC’nize bağlanacak ve Valve’in güçlü sistemi Steam ile eş olarak çalışacak. Tam 70 ayrı sensöre sahip olan bu cihaz neredeyse uyguladığınız her hareketi anında algılayabiliyor. 360 derecelik kafa hareketlerini izleyebiliyor ve 90Hz’lik yenileme hızıyla da görüntüdeki gecikmeyi minimuma indirmeye çalışıyor. Ana cihaza ek olarak HTC Vive Pre bir de yanında cihaza özel bir kontrol aletiyle gelecek. Bu cihaz sayesinde ateş edebilir, hareket edebilir ve oyunun dünyası ile etkileşim kurabilirsiniz. HTC Vive Pre’nin fiyatı ve kesin çıkış tarihi henüz belli değil.
Sony PlayStation VR
Şu anda oyun dünyasının Sanal Gerçeklik tarafında Oculus Rift’ten sonra en popüler olan VR cihazına geldi sıra. PlayStation VR, adından da anlaşılacağı üzere sadece Sony PlayStation’da çalışır halde olacak.
Öncelerde Morpheus Projesi olarak bildiğimiz Sony’nin Sanal Gerçeklik girişimi, 2016’nın ilk yarısında oyun dünyasına girişini yapacak. İlk versiyonu bir yana, GDC 2015 fuarında yeni ve büyük ihtimalle son versiyonu yayınlanan cihazdaki 5 inçlik LED ekran kaldırılıp, yerine 5.7 inçlik OLED ekran eklendi. Bu geliştirme, oyunlardaki hareket bulanıklı (motion blur) efektini daha iyi hale getirdi ve düşük süreklilik (low persistence) özelliğini cihaza ekledi. Ekranın yenileme hızı 120Hz’e çıkarıldı ve 120 FPS’lik oyun performansı gerçek bir olasılık haline getirildi.
Cihazın önceki versiyonlarını deneyen kullanıcılar Morpheus Mk1’in gecikme sorunlarına değinmişlerdi. Yeni 18ms’lik okuma ve takip özelliği ile de görüntüdeki kararlılık tam 9 tane LED ile arttırıldı.
Sony PlayStation VR’ın fiyatı henüz belirlenmedi. Geçtiğimiz hafta Amazon’un bir hatası ile sızdırılan fiyatı ile oldukça tepki çektikten sonra PlayStation hızlı bir şekilde o fiyatın gerçekliğini çürüttü. Önümüzdeki aylarda fiyatı kesin bir şekilde belirlenmiş olacaktır.
Samsung Gear VR
Ortada yeni bir teknoloji varken, dünya devlerinden birisi olan Samsung’un ismini de duymamak olmazdı. Samsung’un Sanal Gerçeklik cihazının en önemli özelliği, ucuz fiyatı ile kullanıcı dostu olması. Son zamanlarda attığı “giyilebilir teknoloji” adımlarıyla ülkemizde de kendinden oldukça söz ettiren Samsung’un VR konusunda da kolaylık sunması bu bağlamda popüler olmasını sağladı.
Şu an satışta olan Samsung Gear VR, Oculus Rift tabanlı bir mekanizmaya sahip. Ayrıca çalışma ve görüntü işlemcisi olarak da desteğini Samsung Galaxy’den alıyor. Galaxy kontrol cihazı basitçe lensin önüne bir mikro usb girişi yardımıyla bağlanıyor. Super AMOLED ekranını da görüntü için kullanıyor.
Samsung Gear VR için şimdiden birçok küçük oyun ve video da gösterildi. Samsung Gear VR’ı, Sanal Gerçeklik teknolojisinin geleceğini görmek amacı ile bir “erken erişim” cihazı olarak görebiliriz şu an. Bu farklı deneyimi basitçe tatmak için şu an oldukça uygun olan 80 poundluk fiyatını kaçırmayın.
Microsoft HoloLens
Şu anda bildiğimiz Sanal Gerçeklik cihazları arasında kesinlikle en farklı ve ilgi çekici yapıya sahip olanı Microsoft HoloLens’dir tartışmasız. Bu cihaz sayesinde yarı sanal ve yarı gerçek bir dünyada oyunlarımızı oynayabileceğiz. Tıpkı fuardaki gösteriminde olduğu gibi, Minecraft’ı yemek masamızda oynayabileceğiz yani.
Kinect’e benzeyen bir teknoloji kullanan HoloLens, el hareketlerine ve ses komutlarına duyarlı bir sisteme sahip. Cihaz her iki eksende de 120 derecelik bir görüş açısına sahip. Bununla beraber yüksek çözünürlüklü görselleri de en iyi şekilde gösterebilme kabiliyetini barındırıyor. Asıl bomba özelliği ise bunların hiçbiri değil. Microsoft HoloLens’i çalıştırmak için ne bir bilgisayara, ne de bir telefona ihtiyaç duyacaksınız. HoloLens, kendi içine kurulu olan bir Windows 10 işletim sistemine sahip olacak ve kendi içindeki pil sistemi ile çalışacak. Henüz ne bu pilin şarjı ne kadar dayanacak bilmiyoruz ama Microsoft’un elinden gelenin en iyisini yapacağını düşünüyoruz.
HoloLens için şimdilik normal kullanıcılar için yayınlanmış bir satış fiyatı yok. Geliştiriciler için satılan özel versiyonunun fiyatı ise şu an 3000 dolar olarak görünüyor.
FOVE VR
FOVE VR, şimdiye kadar incelediğimiz Oculus Rift veya Sony PlayStation VR’dan biraz farklı. Neden diye soracak olursanız; FOVE VR, kullanıcının göz hareketlerini inceliyor. Cihazın içinde bulunan kızılötesi sensör kullanıcının göz hareketleri kaydediyor ve kullanıcılara olabilecek en gerçekçi tecrübeyi sunuyor.
FOVE sayesinde imite edilmiş görüş derinliği artık bir olasılık haline geliyor. Çünkü sistem göz hareketlerini incelediği için nereye, ne açıdan ve ne derinlikte baktığınızı anlayabiliyor.
FOVE VR, şimdilik Unity, Unreal ve CryEngine gibi motorlara tam destek sağlayabiliyor. Ortalama bir ücret sunan FOVE VR’a kendi sitesinden 349 dolara ulaşabiliyorsunuz.
Zeiss VR One
Tıpkı Samsung Gear VR’da olduğu gibi bu cihaz da çalışma gücünü akıllı telefonunuzdan alıyor. Ama Samsung’un Galaxy politikasından farklı olarak Zeiss VR One’ı çalıştırabilmek için sadece tek bir akıllı telefona değil, destekleyen istediğiniz modeli kullanabiliyorsunuz. İstediğiniz herhangi bir iOS veya Android işletim sistemiyle çalışan 4.7 ya da 5.2 inçlik telefonunuzu işlevsel hale getirebiliyorsunuz.
Cihaz, YouTube videoları ve resim gibi medya öğelerini oynatabilen bir program ile beraber geliyor. Bunun yanında yapay tecrübeleri yaşatabilecek bir yazılımı da içinde barındırıyor. Ayrıca açık kaynaklı Unity3D SDK destekli olduğu için de daha birçok yazılımın geleceğini de tahmin ediyoruz. Zeiss VR One’ın fiyatı şu an 120 dolar olarak görünüyor. Kendi websitesi yerine Tumblr adresine giderek daha fazla bilgiye ulaşabilirsiniz.
Avegant Glyph
Bu yazıda gördüğümüz çoğu Sanal Gerçeklik cihazının ortak noktası, oldukça büyük hacimli ve ağır olmaları. Avegant Glyph bu noktada küçük boyutu ve hafifliğiyle hoş bir alternatif sunuyor. Diğer cihazlar gibi akıllı telefon ekranımsı bir görüntü sunmak yerine, mikro ayna teknolojisiyle direk olarak göz retinanıza yansıyan bir görsele sahip olacak.
Aslında görünüş olarak klasik kulaküstü kulaklıkları andırıyor. Cihazı gözlerinize doğru indirdiğinizde ise her iki göz bebeğinize de 1280 x 720 çözünürlüğünde görüntü yansımaya başlıyor. 45 derecelik bir görüş açısıyla sınırlanmış olsa da, kullandığı mikro ayna teknolojisinin harekete bağlı mide bulantısını ve göz yorulmasını en aza indirdiği söyleniyor. Avegant Glyph’in şu an fiyatı 699 dolar olarak görünüyor. Oculus Rift varken bu cihazı seçmek ne kadar akıllıca olur emin değiliz ama farklı ve hafif bir alternatif isterseniz kaçırmamanızda fayda var!
Razer OSVR
Razer OSVR, genel Sanal Gerçeklik piyasasının aksine Oculus Rift, Sony PlayStation VR ya da Samsung Gear’a rakip olmaya gelmiyor. Çünkü oyunları oynatmanın aksine asıl amacı oyun yapımcılarına VR cihazlarına program yapmaları için kolaylık sağlamak. Böyle yapımcılar teknik sınırlamalara maruz kalmayacaklar.
Razer’ın OSVR ile böyle bir kolaylık sağlaması bizim hoşumuza gitti doğrusu. Çünkü neredeyse bütün Sanal Gerçeklik firmaları sadece cihazları geliştirip oyun oynanacak hale getirmeye uğraşıyorlar. Kimse yapımcıların bu oyuncuları yaparken ne gibi sınırlamalarla karşılaşacaklarını hesaba katmıyor. Bu yüzden Razer’a büyük saygı duyduk bu konuda.
Önceden sadece geliştiriciler için satın almaya açık olan Razer OSVR şu an halka açık hale de geldi. Ama Razer yine de ürünün şu an sıradan kullanıcılar için tam stabil halde olmadığını söylemeden edemiyor ve sadece 30 gün garanti verdiklerini söylüyor. Ürünün fiyatı şu an 265 pound olarak görünüyor.
Google Cardboard
Google her zaman minimal ve espritüel fikirleri ile öne çıkmış bir firma oldu. Ama daha önce hiç kartondan yapılma bir Sanal Gerçeklik cihazını kullanıcılara sunacak kadar minimal düşünmemişlerdi. Evet ilk bakışta şaka gibi geliyor fakat Google gerçekten kartondan yapılma bir sanal gerçeklik cihazına sahip. Çalışma prensibi de oldukça basit aslında.
Zaten halihazırda var olan ortalama akıllı telefonlarımız Sanal Gerçeklik konusunda her türlü retinal detaya ve donanıma sahip. Siz telefonunuzu çevirdikçe kendi içinde şekillenen uygulamalar da zaten çoktan aşina olduğumuz şeylerdi. Bu cihazda da basitçe telefonunuzu kartondan yapılma tutucuya yerleştiriyor ve Sanal Gerçeklik olgusunu daha minimal bir yol ile yaşıyorsunuz.
Google Cardboard, 29.95 dolarlık bir fiyat etiketine sahip ve şu an Google Play Store’dan indirilebilir birçok içeriğe sahip.
Sanal Gerçeklik adı altında şahit olduğumuz bu yeni teknolojik akımı Oculus Rift başlattı fakat diğer firmalar da çok kısa bir sürede bu akıma ayak uydurdular. Özellikle Samsung, Microsoft ve Sony gibi teknoloji devlerinin bu yeni teknoloji konusunda geliştireceği ürünler büyük merak konusu. Aralarında şimdilik en farklı deneyimi Microsoft’un HoloLens cihazı sunuyor. Sıradan bir Sanal Gerçeklik deneyimi sunmaktan öteye gidip, sanal dünyayı gerçek dünyanızla birleştiriyor. Üstelik kendinden başka hiçbir ek cihaza da ihtiyaç duymuyor. Elbette bu özellikleri yüzünden de fiyatı biraz tuzlu gelebiliyor. Şimdilik hangi cihazın daha iyi veya hangisinin direkt en iyi olduğunu söyleyemeyiz fakat kesin olarak söyleyebileceğimiz bir şey var ki, Sanal Gerçeklik teknolojisinin daha kat etmesi gereken çok uzun bir yol var. Şimdilik ne çıkarılan cihazlar yeterince ergonomik, ne de çıkarılan programlar ya da videolar yeterli değil. Hem oyun yapımcılarının hem de sanal gerçeklik cihazı yapımcılarının bu doğrultuda ilerlemesi gerekiyor biraz da. Bu yüzden Razer’ın özellikle yapımcıların işini kolaylaştıracak proje ile karşımıza çıkması çok hoşumuza gitti. Sanal Gerçeklik teknolojisinin daha ne kadar ilerleyip ne gibi noktalara geleceğini zamanla göreceğiz.
