Daha PlayStation 4 oyunlarına yeni yeni adapte olmaya başlamışken, Xbox One ülkemize henüz giriş yapmışken, konsolların gücünü gösterecek asıl oyunların dedikoduları kulaktan kulağa şimdi yayılmaya başlamışken, konsollara çıkan oyunların düşük çözünürlük haberleri kafalarımızı karıştırmaya yetiyor. Şu an için teknolojinin en üst düzey konsolları olan Xbox One ve PlayStation 4 için üretilen oyunların, “1080p olacak mı, yoksa olmayacak mı?” sorusunun soruluyor olması bile tartışmanın başlaması için yeterli bir sebep.
Hal böyle olunca, hepimizin kafasında deli sorular dönüp dolaşıyor: Sözü her geçtiğinde ‘yeni nesil’ diye tanıttığımız ve an itibarıyla başımızın üstünde tuttuğumuz yeni nesil konsollar, acaba gerçekten de ‘yeni nesil’ mi?
Doktordan, temiz, Full + Full HD televizyon
Hemen herkesin evinde öyle ya da böyle bir Full HD televizyon var. Ülkemizdeki televizyon kanalları gecikmeli de olsa Full HD kalitesinde yayın da yapmaya başlayınca artık hepimiz için 1920×1080 standart hale geldi. PC kullanıcılarını zaten saymaya gerek yok. PC’ler için 1080p çözünürlüğü yılar evvelinden beri standart oldu. Peki ya herkes için artık standart olan bir çözünürlüğün, yeni nesil konsollara çıkacak bir oyunda desteklenip desteklenmeyeceği ihtimali nasıl olur da konuşulabiliyor? Yapımcılar, ‘daha akıcı’ olması için geliştirmekte oldukları oyunları nasıl oluyor da 1080p’nin altına çekmeyi planlıyorlar? Nerede kaldı sizin ‘yeni nesil’ anlayışınız?
Gelin şu konsolların donanımlarına bir göz atalım.
PlayStation 4 sistem özellikleri:
– 8 çekirdekli AMD Jaguar işlemci
– Düşük güç tüketimli ikinci işlemci (arka plan uygulamaları için)
– 8 GB GDDR5 RAM
– 256 MB DDR3 RAM (arka plan uygulamaları için)
– AMD Tarafından geliştirilmiş Radeon grafik işlemcisi (1.84 TFLOPS)
Xbox One sistem özellikleri:
– 1.75 GHz AMD 8 çekirdekli işlemci
– 8 GB GDDR3 RAM (Oyunlar en fazla 5 GB kullanabiliyor)
– AMD Tarafından geliştirilmiş Radeon grafik işlemcisi (1.31 TFLOPS)
Burada iki konsolun teknik detaylarına ve aralarındaki kıyasa girmeyeceğim. Hangi konsolun daha iyi veya daha güçlü olduğu konumuz değil bizim konumuz, konsollar böyle bir donanım ile nasıl oluyor da bazı oyunları standart olarak 1080p ve 60fps hızında oynatamıyorlar?
Konsolun gücü detaylarda gizlidir!
Size verdiğim teknik detayları biraz açayım. Öncelikle her iki konsolun da 8 çekirdekli işlemcisi olduğunu görüyoruz. Eğer kendinize Batman’in mağarasındaki gibi bir süper bilgisayar kurmadıysanız, bu kadar güçlü bir işlemci edinmemişsiniz demektir. İşi sadece oyun oynatmak olan konsollar için 8 çekirdekli işlemci haddinden fazla bile sayılır ama teknolojide asla fazla çekirdek göz çıkarmaz. Konsolların işlemci yönünde hiçbir sorun yaşamadıklarını, kullanırken zaten görüyoruz. Hızlı biçimde oyundan çıkabiliyor, arka planda canlı yayın yapabiliyor, oyunlarda hiç yavaşlama olmadan video bile alabiliyoruz. Özellikle PS4 cephesindeki ikinci işlemci arka plandaki işlerimizi rahatlıkla halletmemizi sağlıyor. Kısacası, işlemci konusunda her iki konsolun da sorunu yok.
İş hafızaya geldiğinde ise, ilk bakışta 8 GB yüksek bir rakam olarak gelmeyebilir. Günümüzün çetin ceviz oyuncuları artık sistemlerine 16 GB RAM eklemeye başladılar ama ülke çapında bir anket yapsak, 8 GB RAM ortalamasına asla ulaşamayacağımız da kesin. PS4’ün zaten 8 GB ile an itibarıyla hiç sorunu yok. Xbox One ise oyunlara ayırdığı 5 GB RAM ile ileride sorun yaşayabilir ama şu anki tabloya bakacak olursak, yeni nesil konsolların RAM miktarı da geride sayılmaz.
Gelelim grafik işlemcilerine. Burada üreticiler ser verip sır vermiyorlar. Grafik işlemcilerine, “özel olarak geliştirilmiş” damgasını vurup, kıyaslama yapmamızı engelliyorlar ama elimizde güzel bir kıyas noktası var; TFLOPS oranları. Fazla detaya girmek istemiyorum ama TFLOPS diye bahsedilen birimin, grafik işlemcisinin saniyede yapabildiği hesap sayısı olarak basit bir dille anlatabiliriz. Kısacası, yüksek olan daha iyi diyerek, PC ile kıyasa başlayalım.
PS4’ün grafik işlemcisi 1,84 TFLOPS’a ulaşırken, Xbox One grafik işlemcisi ise 1,31 TFLOPS’a kadar hızlanabiliyor. Örnek olması açısından PC’deki ekran kartlarına bakacak olursak:
GeForce GTX 480 (1.34 TFLOPS)
GeForce GTX 580 (1.58 TFLOPS)
GeForce GTX 660 (1.9 TFLOPS)
GeForce GTX 680 (3 TFLOPS)
şeklinde sıralandığını olduğunu görüyoruz.
Xbox One, GeForce GTX 480 ayarında bir grafik işlemcisine sahip gibi tarif edilirse, PlayStation 4 ise, GeForce GTX 660 ayarında bir grafik işlemcisine sahip gibi gözüküyor. Öncelikle şunu belirtmeliyiz ki, bu kıyaslar tam olarak gerçeği yansıtmıyor. TFLOPS oranları grafik işlemcilerinin daha iyi ya da daha kötü damgası vuracak kesin kriterler değil. Ancak aşağı yukarı grafik işlemcilerinin yapabildiği işlem sayısını gösterdiğinden sistemler hakkında fikir sahibi olmamızı sağlıyor.
İki ayağını bir terliğe sokmak
Yaptığımız kıyastan ortaya çıkan bir gerçek varsa, o da ‘yeni nesil’ konsolların en zayıf halkalarının grafik işlemcileri olduğudur. Bu kadar güçlü işlemcileri, birkaç yıl götüreceği kesin olan miktarda RAM’leri sistemlerine yerleştiren konsol üreticileri neden üst düzey ekran kartları ile aynı seviyede grafik işlemcilerine sahip değiller?
Unutmamak lazım ki, kullandığımız bilgisayarlarımız, biz oyun oynarken arka planda Windows’un son derece gereksiz uygulamaları ile uğraşıp duruyor. Eğer açık kalmış ise tarayıcımızın, virüs programımızın, sohbet programlarımızın vs. işleri ile uğraşırken, yüklü olan tüm donanımların sürücüleri ile ilgileniyorken, bir yandan da oyunu en iyi biçimde monitöre aktarmaya çalışıyor. İş yazılıma ve performansa geldiğinde konsollar hep bir adım önde oluyor ve konfigürasyon düşük de olsa PC’dekinden çok daha yüksek performans elde edilebiliyor.
Konsolların mimarisinde de önemli avantajları var. Bilgisayarlarımız, tak ve değiştir mantığı ile çalışan birer anakart üzerine dizili parçalardan oluştuğundan, her bir donanım ürünü arasında veri aktarım trafiği ve bu trafikten doğan gecikmelerin de olduğunu göz önüne alırsak, grafik işlemcileri ve gerçek işlemcileri iç içe çalışan konsollar her zaman bir adım daha önde oluyorlar.
Şimdi aklımızdaki soruyu sesli biçimde dile getirelim. Madem konsollar sahip oldukları konfigürasyondan daha fazla verim alabiliyorlar, o zaman nasıl oluyor da bazı oyunları 1080p çözünürlüğünde çalıştıramıyorlar?
Kimi oyun yapımcısına göre yetersiz, kimi oyun yapımcısına göre darboğazlarla dolu bir sistemleri olsa da aslında yeni nesil konsolların bazı oyunlarda 1080p’ye ulaşamamalarının asıl nedeni şu an için optimizasyon olarak gözüküyor. Hızlı biçimde ilerleyen teknolojiye günün birinde ayak uyduramayacak ve mutlaka zamanın gerisinde kalacaklar ama şu andan bahsedecek olursak o kadar da geride değiller. Eğer bir oyun yapımcısı, PS4’ün de XOne’ın da sistemlerinin yetersiz olduğunu, bu yüzden de ‘daha akıcı’ oyun yapabilmek adına 960p veya 720p’ye çözünürlüğü düşürmek zorunda olduğunu, ekran yenileme hızını 30 fps’de sabitlemek durumunda kaldığını belirtiyorsa, bunun tek sebebi optimizasyon eksikliğidir.
Nerede o eski oyunlar?
Eskiden oyunlar ya konsola ya da PC’ye uygun olarak hazırlanır, bir ya da birkaç yıl sonra da diğer platformlara uyarlanırdı. Mutlaka ufak tefek sorunları olurdu ama ilk çıktığı platformda, gücünü tam manası ile gösterirdi. Pazarın büyümesi, oyun firmalarının masraflarının artması ve firmaların kâr beklentilerinin de yükselmesi ile birlikte, artık oyunlar tüm platformlara aynı anda hazırlanır oldu. Yapımcılar aynı anda tüm platformlara uygun bir oyun yaparken, ister istemez optimizasyona yeteri kadar önem veremiyorlar. Projeyi hazırlarken kısıtlı süreleri, uymaları gereken bir takvimleri olduğundan, yeterince optimize edemedikleri oyun kodlarına bakıp, “PC nasıl olsa her türlü altından kalkar” diyerek, konsollarda da çözünürlüğü ve fps’yi düşürerek kısa yoldan işi çözüyorlar.
Zaten işin optimizasyon kısmında nasıl bir vurdumduymazlık olduğunu konsollar için üretilen exclusive oyunlarda daha iyi anlıyoruz. Sadece belli bir konsol için hazırlanan ve o konsolun tüm nimetlerinden yararlanan exclusive oyunları gördükten sonra, “Madem bu konsolun bu kadar gücü vardı, neden filanca oyunda da böyle grafikler, böyle ekran yenileme hızı görmedik ki?” diye kendimize hep sormuşuzdur.
“I don’t want to see the back, I want to see the front”
Yazının buraya kadar olan kısmında elimden geldiğince konsolları korumaya, PC ile aralarındaki rekabette sırf yapımcıların optimizasyon konusundaki adam sendecilikleri yüzünden geride kaldıklarını, aslında şu an için daha iyi grafikler sunabileceklerini belirttim. Bunu yaparken de hep günümüz şartlarını baz aldım. Ancak iş bundan sonrasına, yani geleceğe bakınca ne yazık ki konsolları savunacak bu kadar fazla veri bulmak kolay değil.
DirectX 11’in sunduğu grafik detayları, yeni efektler ve son derece gerçekçi görüntüler, şu anda bile konsolların gücünün sınırlarında geziniyor. Mart ayında duyurulan DirectX 12 ile gelecek yeni özelliklerin büyük kısmını hiçbir zaman ‘yeni nesil’ konsollarda göremeyebiliriz. Gün geçtikçe oyunların kapasiteleri, detayları, harita büyüklükleri artıyor. Şu anda 8 GB RAM’leri ile günlerini gün eden ‘yeni nesil’ konsollar, 2015 yılında çıkacak oyunlar ile soğuk terler dökmeye başlayacak.
4K, tahminlerin ötesinde bir hızla yayılıyor
Eylül’ün ilk haftası düzenlenen IFA fuarında, dumanı üstünde birçok teknoloji ile karşılaştık. Teknoloji dünyası, gittikçe artan bir ivme ile yükselirken, sahip olduğumuz cihazlar da bir o kadar hızlı biçimde zamanın gerisine düşüyor. Tabii ki bu durum, 6 ila 8 yılda bir yenilenen konsol piyasası için daha da önem kazanıyor. Özellikle televizyon teknolojilerindeki hızlı yükseliş, konsolların başını ağrıtabilir. Xbox One’ın tam manasıyla 1080p desteği verememesi bir kenara dursun, piyasanın sahibi olan her iki konsolun da 4K teknolojisine tam olarak uyumlu olmadıkları bir gerçek.
“Daha 1080p’ye alışmadık, hangi 4K’dan bahsediyorsun sen?” dediğinizi duyar gibiyim. Haklısınız aslında. Şu an için her iki konsol da teknolojinin nimetlerinden yararlanan ve beklentilerimizin altına düşmeyen bir görüntü kalitesine sahipler. Ama teknolojinin kimseyi beklemediği bir gerçek! Özellikle de günümüzde, teknoloji takip edilemez bir hızla ilerlediğinden, konsolların ömrünün, her nesilde biraz daha kısalacağını tahmin etmek için falcı olmaya gerek yok.
Gelin sesli düşünelim. Teknik özellikleri yan yana koyduğumuzda, PS4’ün az da olsa Xbox One’dan daha iyi olduğunu biliyoruz. Gelgelelim, şu an piyasada popülerliğini her geçen gün artıran 4K televizyonlara uygun görüntü alamadığımız da bir gerçek. 4K televizyonlar henüz yeni bir teknoloji olsa da kısa sürede yaygınlaşmaya ve piyasayı ele geçirmeye aday. Berlin’deki IFA fuarında, iki sene içerisinde insanların televizyon alırken 1080p’ye burunlarını kıvıracakları söylendi. İstatistikler de bu iddiayı destekliyor. Şu anda dünya televizyon piyasasının %6’sını 4K TV’ler oluşturuyor. Teknolojinin yaygınlaşma hızını da hesaba katarsak, 2016 yılında 4K televizyonları çok daha sık göreceğimizi, şu anda ‘yeni nesil’ diye lanse ettiğimiz konsolların da, o tarih geldiğinde yeterli görüntü kalitesini sunamayacağını hüzünle izleyebiliriz.
Film işi tamam da oyun işi ne olacak?
Burada hemen akla, “PC mi, konsol mu?” tartışması geliyor. Ben hayatım boyunca hep konsol sahibi oldum, ama PC oyunculuğundan da hiç vazgeçmedim. Herkes gibi ben de, belirli aralıklarla her iki tarafın da öne geçtiğine şahit oldum. Yeni konsollar çıktığı zaman belirli bir süre için grafik olarak PC’lerin önüne geçtikleri bir gerçek. Birkaç sene sonra ise PC teknolojilerinin konsolları yakaladığı ve bir zaman sonra da grafik olarak geçtiklerini de düzenli olarak görüyoruz. 2014 yılı itibarıyla ise, bugüne kadar alıştığımızın dışında, PC’lerin konsollara çok daha kısa sürede yetiştiği ve daha şimdiden geçtiğini izliyoruz.
2015 yılında 4K Blu-ray medyaların ve 4K yayınlarının hayatımıza gireceği biliniyor. Bu da demek oluyor ki, birkaç sene içerisinde 4K televizyon sahipleri çığ gibi büyüyecek. Xbox One ve PlayStation 4’ün 4K teknolojisine uygun filmleri ekrana nasıl yansıtacağını henüz bilmiyoruz. Sony cephesinden Shuhei Yoshida; Microsoft cephesinden de Larry Hryb, konsollarının 4K filmler ile tam uyumlu olacağını açıklamıştı, ama aynı sözü 4K oyunlar için verememişlerdi. Yeni nesil konsolların 1080p oyunları çalıştırırken bile ekran yenileme hızına sınır koymak zorunda kalmalarını hesaba katarsak, 4K teknolojisine uygun oyun çalıştırabilmeleri imkansız gibi gözüküyor.
Peki ya şu anki PC teknolojisi? Piyasanın en güçlü ekran kartları 4K’nın, 3840×2160 çözünürlüğüne ulaşabildikleri gibi, 30 fps’nin üzerinde stabil bir oyun deneyimi yaşatabiliyorlar. Üstelik, 4K teknolojisi henüz yaygın bile değilken!.. Hatta günümüzün akıllı cep telefonları bile yeni nesil konsollardan daha fazla çözünürlük sunabiliyor ama bu başka bir yazının konusu…
Sonuç olarak ortada bir gerçek var ki, bu seferki ‘yeni nesil’ konsollar, önceki nesillere göre daha hızlı biçimde teknolojinin gerisinde kalacak (bazı uzmanlara göre kaldı bile). Yeni çıkan her teknolojiyi yakından takip edenler için, PC ve konsollar arasındaki yarışın bayrağı, bu sefer daha hızlı biçimde el değiştirecek gibi gözüküyor. Yeterince parası olan ve yenilenen teknoloji yakından takip eden biri için konsollardaki grafikler PC tarafından çoktan geride bırakıldı bile. Ancak ortalama bir geliri olan ve bilgisayarını düzenli olarak yenileyemeyenler için ise konsol her zaman daha uygun fiyatlı bir alternatif olarak gözüküyor.
